Język naukowy a język w odmianie akademickiej, język do celów akademickich, język akademicki
Abstrakt
Polski język naukowy kształtuje się od XVI w., natomiast refleksja o tzw. języku akademickim w glottodydaktyce polonistycznej wystąpiła dopiero w ostatnim dziesięcioleciu, chociaż jej początków należy się doszukiwać w pracach dotyczących dydaktyki języków obcych dla potrzeb zawodowych i specjalistycznych. Język akademicki powstaje na styku polszczyzny ogólnej i jej naukowej odmiany komunikacyjno-stylowej jako swoisty wariant przedmiotowo--sytuacyjny. Należy w nim wyróżnić wariant przedmiotowy (tzw. język w odmianie akademickiej) i wariant sytuacyjny (tzw. język do celów akademickich). Jego opanowanie przez cudzoziemców jest procesem trójetapowym i długotrwałym. Celem nauczania polskiego języka akademickiego jako obcego jest przygotowanie uczących się do świadomego funkcjonowania w życiu środowisk akademickich oraz w realizowaniu zadań humanistyki i innych dziedzin nauki.
Słowa kluczowe
język ogólnopolski; język naukowy; język akademicki; wariant przedmiotowo-sytuacyjny polszczyzny; wewnętrzna stratyfikacja języka akademickiego; etapy przyswajania języka akademickiego
Bibliografia
Dąbrowska, A. 2018. Nauczanie polszczyzny jako języka obcego w historii języka polskiego. Język Polski 2, s. 22–41.
Dubisz, S. 2011a. Rozwój polskiego języka naukowego – uwagi porządkujące. Poradnik Językowy 5, s. 5–20.
Dubisz, S. 2011b. Uwarunkowania ewolucji odmian komunikacyjno-stylowych w dziejach polszczyzny. Rozprawy Komisji Językowej ŁTN 57, s. 19–32.
Dubisz, S. 2012. Czy grozi nam zanik polskiego języka naukowego – próba diagnozy historycznej w kontekście współczesnych procesów globalizacji. W: Oblicza polszczyzny, red. nauk. A. Markowski, R. Pawelec, s. 230–240. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.
Dubisz, S., Sękowska, E., Porayski-Pomsta, J. 2005. Leksykalny kod polityczny we współczesnej komunikacji językowej. W: Polska polityka komunikacyjnojęzykowa wobec wyzwań XXI wieku, red. S. Gajda, A. Markowski, J. Porayski-Pomsta, s. 151–165. Warszawa: Dom Wydawniczy „Elipsa”.
Gajda, S. 1990. Wprowadzenie do teorii terminu Opole: Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Powstańców Śląskich.
Gajda, S. 1999. Język nauk humanistycznych. W: Polszczyzna 2000. Orędzie o stanie języka na przełomie tysiącleci, red. W. Pisarek, s. 12–32. Kraków: Rada Języka Polskiego przy Prezydium PAN – Ośrodek Badań Prasoznawczych UJ.
Gajda, S. 2001. Język naukowy. W: Język polski, red. nauk. S. Gajda, s. 294–317. Opole: Uniwersytet Opolski – Instytut Filologii Polskiej.
Gębal, P.E. 2019. Dydaktyka języków obcych. Wprowadzenie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Miodunka, W.T. 2016. Glottodydaktyka polonistyczna. Pochodzenie – stan obecny – perspektywy. Kraków: Wydział Polonistyki UJ – „Księgarnia Akademicka”.
Skarga, B. 2008. Humanistyka wobec współczesnej nam cywilizacji. Rocznik Towarzystwa Naukowego Warszawskiego LXXI, s. 7–12.
Wilkoń, A. 2000, Typologia odmian językowych współczesnej polszczyzny. Katowice: Wydawnictwo UŚl., wyd. 2.
Zarzycka, G. 2017. Język polski w odmianie akademickiej. Propozycja programu kursu adresowanego do studentów zagranicznych przygotowujących się do studiów wyższych w Polsce. Acta Universitatis Lodzensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców 24, s. 135–148.
