Terminologia literaturoznawcza na zajęciach ze studentami polonistyki na Przykarpackim Uniwersytecie Narodowym im. Wasyla Stefanyka
Abstrakt
W niniejszym artykule przeprowadzono analizę porównawczą ukraińskich i polskich terminów literackich na podstawie ich definicji w źródłach leksykograficznych. Zwrócono uwagę na to, że podobieństwo obu języków (ukraińskiego i polskiego) spełnia ambiwalentną rolę podczas posługiwania się terminologią literaturoznawczą, zarówno ułatwiając, jak i komplikując ten proces. Trudności pojawiają się, gdy odbiorcy spotykają się z homonimią międzyjęzykową – identycznym lub podobnym brzmieniem terminów, które mają odmienne znaczenie w różnych środowiskach narodowych i oznaczają nieidentyczne pojęcia. W celu znalezienia najwłaściwszych odpowiedników dokonano porównania najczęściej używanych terminów literackich, które powodują trudności i nierozumienie wśród ukraińskich studentów polonistyki.
Słowa kluczowe
terminologia literaturoznawcza; terminy ukraińskie i polskie; homonimia; podobieństwa i odmienności; typologia
Bibliografia
Бублейник, Л. 2006. Українсько-польські паралелі в літературознавчій термінології: мовні аспекти. Терміносистеми сучасного літературознавства: досвід розробки і проблеми, s. 25–31. Online: http://dspace.tnpu.edu.ua/bitstream/123456789/9147/1/Terminosust_seminar.pdf [dostęp: 02.05.2024].
Бусел, В. yклад. і гол. ред. 2005. Великий тлумачний словник сучасної української мови. Київ; Ірпінь: Перун.
Веретюк, О. 2006. Термінологічна неадекватність при викладанні теоретичних літературознавчих дисциплін (конфронтація перекладу: українська-російська-польська-англійська мови термінології). Терміносистеми сучасного літературознавства: досвід розробки і проблеми, s. 16–24. Online: http://dspace.tnpu.edu.ua/bitstream/123456789/9147/1/Terminosust_seminar.pdf [dostęp: 02.05.2024].
Волков, А. pед. 2001. Лексикон загального та порівняльного літературознавства. Чернівці.: Золоті литаври.
Гром’як, Р. ред. 2006. Літературознавчий словник-довідник. Київ: ВЦ „Академія”.
Ковалів, Ю. авт.-уклад. 2007. Літературознавча енциклопедія, t.1–2. Київ: ВЦ „Академія”.
Лесин, В., Пулинець, М. 1971. Словник літературознавчих термінів. Київ: Радянська школа.
Лобас, Н. 2011. До проблеми адекватного співвіднесення українських та польських літературознавчих термінів. Studia methodolohica 33, s. 65–71. Online: https://chtyvo.org.ua/authors/Studia_methodologica/N33/ [dostęp: 02.05.2024].
Назарець, В. 2014. Різновиди внутрішньотекстових адресатів в адресованій ліриці Івана Франка. Українське літературознавство 78. s. 169–178.
Панько, Т., Кочан, І., Мацюк, Г. 1994. Українське термінознавство. Львів: Світ.
Сорока, Т. 2019. Словникова стаття як інструмент інтерпретації лексичного значення аксіономена. Сучасні дослідження з іноземної філології.17. s. 130–138. Online: http://respacoll.uzhnu.edu.ua/article/view/187257 [dostęp: 02.05.2024].
Шевчук, Л. 2022. Художній твір як обʼєкт диференційованої роботи учнів початкової школи, s. 25–27. Online: https://lib.iitta.gov.ua/732155/1/%D0%A8%D0%B5%D0%B2%D1%87%D1%83%D0%BA%20%D0%9B%20%D0%A2%D0%B5%D0%B7%D0%B8.pdf [dostęp: 02.05.2024].
Asnyk, A. 1948. Wybór poezji. Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza „Wiedza”.
Busiło, S. 2022. Gatunki naukowe i dydaktyczne w edukacji polonistycznej na Ukrainie. Poradnik Językowy 1, s. 226–250. Online: http://www.poradnikjezykowy.uw.edu.pl/numery/numer.php?nr=1&rok=2022 [dostęp: 02.05.2024].
Czernysz, T. 2010. Polsko-ukraińskie „pułapki” językowe: korzyści i trudności nauczania języka polskiego w kontekście bliskości lingwogenetycznej i typologicznej. Київські полоністичні студії 17. Українська полоністика: проблеми, школи, сильветки, s. 503–507. Online: http://eprints.zu.edu.ua/15703/1/merged%202.pdf [dostęp: 02.05.2024].
Іhnatowicz, E. 2000. Literatura polska drugiej połowy XIX wieku (1864–1914). Warszawa: „Trio”.
Jędryka, B.K. 2022. O potrzebie badania kompetencji leksykalnej dzieci w wieku wczesnoszkolnym w dydaktyce języka polskiego za granicą (na przykładzie Stanów Zjednoczonych i Ukrainy). Poradnik Językowy 1, s. 167–195. Online: http://www.poradnikjezykowy.uw.edu.pl/numery/numer.php?nr=1&rok=2022 [dostęp: 02.05.2024].
Krassowski, M. 1996. Leksykon terminów literackich. Warszawa: Wydawnictwo Książkowe „Twoj Styl”.
Maciejewski, J. 2001. Miejsce pozytywizmu polskiego w XIX-wiecznej formacji kulturowej. W: Pozytywizm. Języki epoki, s. 11–38. Warszawa: IBL PAN.
Próchniak, W. 2022. Rewolucja funkcjonalna. O literackich i kulturowych aspektach nauczania języka polskiego jako obcego. Poradnik Językowy 1. s. 196–213. Online: http://www.poradnikjezykowy.uw.edu.pl/numery/numer.php?nr=1&rok=2022 [dostęp: 02.05.2024].
Sławiński, J. red. 2002. Słownik terminów literackich. Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Słownik języka polskiego. Online: https://sjp.pwn.pl/slowniki/gatunek.html [dostęp: 02.05.2024].
Bublejnik, L. 2006. Ukraïnsʹko-polʹsʹkì paralelì v lìteraturoznavčìj termìnologìï: movnì aspekti. Termìnosistemi sučasnogo lìteraturoznavstva: dosvìd rozrobki ì problemi, s. 25–31. Online: http://dspace.tnpu.edu.ua/bitstream/123456789/9147/1/Terminosust_seminar.pdf [dostęp: 02.05.2024].
Busel, V. yklad. ì gol. red. 2005. Velikij tlumačnij slovnik sučasnoï ukraïnsʹkoï movi. Kiïv. Ìrpìnʹ: Perun.
Veretûk, O. 2006. Termìnologìčna neadekvatnìstʹ pri vikladannì teoretičnih lìteraturoznavčih disciplìn (konfrontacìâ perekladu: ukraïnsʹka-rosìjsʹka-polʹsʹka-anglìjsʹka movi termìnologìï). Termìnosistemi sučasnogo lìteraturoznavstva: dosvìd rozrobki ì problemi, s. 16–24. Online: http://dspace.tnpu.edu.ua/bitstream/123456789/9147/1/Terminosust_seminar.pdf [dostęp: 02.05.2024].
Volkov, A. red. 2001. Leksikon zagalʹnogo ta porìvnâlʹnogo lìteraturoznavstva. Černìvcì.: Zolotì litavri.
Grom’âk, R. red. 2006. Lìteraturoznavčij slovnik-dovìdnik. Kiïv: VC „Akademìâ”.
Kovalìv, Û. avt.-uklad. 2007. Lìteraturoznavča enciklopedìâ, t.1–2. Kiïv: VC „Akademìâ”.
Lesin, V., Pulinecʹ, M. 1971. Slovnik lìteraturoznavčih termìnìv. Kiïv: Radânsʹka škola.
Lobas, N. 2011. Do problemi adekvatnogo spìvvìdnesennâ ukraïnsʹkih ta polʹsʹkih lìteraturoznavčih termìnìv. Studia methodolohica 33, s. 65–71. Online: https://chtyvo.org.ua/authors/Studia_methodologica/N33/ [dostęp: 02.05.2024].
Nazarecʹ, V. 2014. Rìznovidi vnutrìšnʹotekstovih adresatìv v adresovanìj lìricì Ìvana Franka. Ukraïnsʹke lìteraturoznavstvo 78. s. 169–178.
Panʹko, T., Kočan, Ì., Macûk, G. 1994. Ukraïnsʹke termìnoznavstvo. Lʹvìv: Svìt.
Soroka, T. 2019. Slovnikova stattâ âk ìnstrument ìnterpretacìï leksičnogo značennâ aksìonomena. Sučasnì doslìdžennâ z ìnozemnoï fìlologìï 17. s. 130–138. Online: http://respacoll.uzhnu.edu.ua/article/view/187257 [dostęp: 02.05.2024].
Ševčuk, L. 2022. Hudožnìj tvìr âk obʼêkt diferencìjovanoï roboti učnìv počatkovoï školi, s. 25–27. Online: https://lib.iitta.gov.ua/732155/1/Ševčuk L Tezi.pdf [dostęp: 02.05.2024].
Vasyl Stefanyk Precarpathian National University, Iwano-Frankiwsk Ukraina
http://orcid.org/0000-0001-7115-2739
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
