Czy można poprawnie ubrać płaszcz?
Abstrakt
This article discusses the change in the normative qualification of the verb ubrać/ubierać (‘to dress’) in the sense ‘to wear’. This meaning, and hence collocations such as ubrać płaszcz, ubrać sukienkę, ubrać kapelusz have been consistently evaluated as linguistic errors, which is evidenced by both dictionary entries and prescriptive advice. Looking into the scope of usage of this type of expressions – their commonness in speech and writing among Poles of various social classes from southern and western Poland – enforces a consideration of whether this meaning of the verb ubrać/ubierać should not be included into the group of regionalisms accepted as a norm of regional usage. As a sidenote, the emerging question is whether there actually are any normatively unaccepted regionalisms or the unacceptance should be ascribed only to dialecticisms in general language.
Słowa kluczowe
regionalizm; poprawność językowa; poradnia językowa; normatywność
Bibliografia
Buttler, D., Kurkowska, H., Satkiewicz, H. 1971. Kultura języka polskiego. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Doroszewski, W. 1979. O kulturę słowa. Poradnik językowy. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Kołodziejek, E. 1995. Językowa corrida. Szczecin: „Poprawna Polszczyzna”.
Kołodziejek, E. 2003. Licz się ze słowami. Szczecin: „Poprawna Polszczyzna”.
Malinowski, M. 2004. Obcy język polski: „Włożyć” czy „ubrać”?. Online: https://obcyjezykpolski.pl/wlozyc-czy-ubrac/ [dostęp: 19.05.2023].
Markowski, A. 2018. Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia leksykalne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Narodowy Korpus Języka Polskiego. Online: http://nkjp.pl/ [dostęp: 12.05.2023].
Markowski, A. red. 1999. Nowy słownik poprawnej polszczyzny PWN. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Passendorfer, A. 1904. Słowniczek błędów językowych i najważniejszych prawideł gramatycznych. Warszawa: M. Arct.
Podracki, J. 1993. Czy to naprawdę po polsku. Warszawa: „Oświata”.
Doroszewski, W. red. 1958–1969. Słownik języka polskiego, t. 1–11. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Szober, S. red. 1937. Słownik ortoepiczny. Warszawa: Wydawnictwo M. Arcta.
Doroszewski, W., Kurkowska, H. 1973. Słownik poprawnej polszczyzny. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Karłowicz, J. i in. red. 1900–1927. Słownik języka polskiego (tzw. Słownik warszawski), t. 1–8. Warszawa: Nakł. prenumeratorów i Kasy im. Mianowskiego.
Bańko, M., Krajewska, M. 1994 Słownik wyrazów kłopotliwych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Szymańska, M. 2011. Regionalizmy językowe w świadomości użytkowników języka polskiego. Rozprawa doktorska napisana pod kierunkiem dr hab. Jolanty Tambor, prof. UŚ. Katowice. Online: https://sbc.org.pl/Content/93093/doktorat3237.pdf [dostęp: 19.05.2023].
Walczak, B. 1995. Przegląd kryteriów poprawności językowej. Poradnik Językowy z. 9/10, s. 1–16.
Żmigrodzki, P. red. 2007–. Wielki słownik języka polskiego PAN. Online: https://wsjp.pl/[dostęp: 12.05.2023].
