Temat niepłynności mówienia w pisemnych narracjach autobiograficznych osób jąkających się
Abstrakt
Artykuł dotyczy pisemnych narracji autobiograficznych osób jąkających się. Zgromadzony materiał analizowano, korzystając zarówno z metody jakościowej, jak i ilościowej. Celem badań było określenie, czy w narracjach autobiograficznych osób jąkających się poruszany jest temat jąkania. Jeśli tak, to jak dużą część opowiadania o sobie zajmuje temat niepłynności mówienia. Przeprowadzone analizy pozwoliły na weryfikację postawionych hipotez. Stwierdzono, że wśród zgromadzonych narracji dominują takie, w których występuje temat dotyczący jąkania. Jąkanie występuje zarówno jako osobny wątek, jak również w ramach innych wątków tematycznych. W analizowanych narracjach można wyszczególnić wątki, w ramach których temat niepłynności mówienia poruszany był najczęściej.
Słowa kluczowe
jąkanie; narracje autobiograficzne; autobiografia; wypowiedź pisemna; niepłynność mówienia; analiza tematyczna
Bibliografia
Boniecka, B., Panasiuk, J. 2004. Życiorys na tle innych wypowiedzi biografi cznych. W: Współczesna polszczyzna. Wybór opracowań. Akty i gatunki mowy, red. J. Bartmiński, S. Niebrzegowska-Bartmińska, J. Szadura, s. 152–169. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Cierpka, A. 2013. Tożsamość i narracje w relacjach rodzinnych. Warszawa: „Eneteia”.
Craig, A., Blumgart, E., Tran, Y. 2009. The impact of stuttering on the quality of life in adults who stutter. Journal of Fluency Disorders 34/2, s. 61–71.
Croft , R., Byrd, C.T. 2020. Self-Compassion and Quality of Life in Adults Who Stutter. American Journal of Speech-Language Pathology 29/1, s. 1–12.
Cummins, R. 2010. Fluency disorders and life quality: Subjective wellbeing vs. health related quality of life. Journal of Fluency Disorders 35/3, s 161–172.
Doneva, S., Davis, S., Cavenagh, P. 2018. Comparing the performance of people who stutter and people who do not stutter on the Test of Everyday Attention. Journal of Clinical and Experimental Neuropsychology 40/6, s. 544–558.
Dryll, E. 2008. Analiza tekstu narracji autobiograficznej z wykorzystaniem metod lingwistyki formalnej. W: Narracja. Teoria i praktyka, red. B. de Barbaro, K. Gdowska, B. Janusz, s. 117–129. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Dryll, E., Jastrzębska J. 2008. Autonarracja osób o różnych stylach przywiązania. Wybrane techniki formalnej analizy tekstu. W: Narracja. Teoria i praktyka, red. B. de Barbaro, K. Gdowska, B. Janusz, s. 133–153. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Guitar, B. 2014. Stuttering. An Integrated Approach to Its Nature and Treatment. Wolters Kluwer Health. Lippincott Williams & Wilkins.
Kelman, E., Nicholas, A. 2013. Praktyczna interwencja w jąkaniu wczesnodziecięcym. Gdańsk: „Harmonia Universalis”.
Ravid, B. 2018. Jąkanie to także możliwości. W: Zaburzenia płynności mowy, red. K. Węsierska, s. 311–322. Gdańsk: „Harmonia Universalis”.
Stemplewska-Żakowicz, K. 2002. Koncepcje narracyjnej tożsamości. Od historii życia do dialogowego „ja”. W: Narracja jako sposób rozumienia świata, red. J. Trzebiński, s. 81–113. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Tarkowski, Z. 2017. Trudności w czytaniu i pisaniu w jąkaniu oraz giełkocie. W: Zaburzenia komunikacji pisemnej, red. A. Domagała, U. Mirecka, s. 445–460. Gdańsk: „Harmonia Universalis”.
Van Riper, C. 1973. The treatment of stuttering. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.
Vanryckeghem, M. 2018. Wieloczynnikowa, oparta na dowodach diagnoza prowadząca do wielopłaszczyznowej terapii jąkania. W: Zaburzenia płynności mowy, red. K. Węsierska, s. 30–43. Gdańsk: „Harmonia Universalis”.
Węsierska, K., Krawczyk, A. 2017. Wsparcie dziecka jąkającego się w środowisku edukacyjnym. W: Głos – Język – Komunikacja, t. 4, s. 13–30. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Wilkoń, A. 2000. Typologia odmian językowych współczesnej polszczyzny. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Yaruss, J.S. 2010. Assessing quality of life in stuttering treatment outcomes research. Journal of Fluency Disorders 35/3, s. 190–202.
