Co mówią nazwy własne o „tutejszym Zachodzie” w polskim serialu Ranczo?
Abstrakt
Artykuł przedstawia opis nazewnictwa pochodzącego z czterech serii (1–4) polskiego serialu pt. Ranczo. Celem analizy onimii jest ukazanie mentalności żyjącego w Wilkowyjach wiejskiego społeczeństwa, jego cech i poglądów na zmiany polityczno-społeczne po przyłączeniu Polski do Unii Europejskiej. Symbolem wkraczającego do tej społeczności Zachodu jest nie tylko Europa, lecz także przede wszystkim Ameryka – w osobie głównej bohaterki filmu, Polki urodzonej w Nowym Jorku. Dla miejscowych mieszkańców zmiany są dziwne, a czasem bolesne, co głośno wyrażają oni w swych ocenach Zachodu. Ze względu na język filmu nazwy własne badane są w kontekstach: w dialogach bohaterów i w sytuacjach, w których się znajdują; czasami też interpretacja onimów wymaga głębszego spojrzenia na źródło (film) swego pochodzenia – jako na dzieło audiowizualne (montaż, muzyka, gra aktorów, obraz, kolorystyka itp.).
Słowa kluczowe
nazwy własne; onomastyka filmowa; serial polski; Ranczo
Bibliografia
Balcerak, P. 2023. Język filmu. Uwagi o semiotyce kina. W: Film i filozofia. Rozprawy i eseje z filozofii kultury, red. W.M. Nowak, P. Paczkowski, s. 63–74. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Głowiński, M. 1986. Cztery typy fikcji narracyjnej. W: Teoretycznoliterackie tematy i problemy, red. J. Sławiński, s. 25–34. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Grzenia, J. 2002. Słownik imion. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kosyl, C. 1993. Główne nurty nazewnictwa literackiego (zarys syntezy). W: Onomastyka literacka, red. M. Biolik, s. 67–100. Olsztyn: Wydawnictwa Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Olsztynie.
Kosyl, C. 1998. Nazwy własne w literaturze pięknej. W: Polskie nazwy własne. Encyklopedia, red. E. Rzetelska-Feleszko, s. 363–387. Warszawa–Kraków: Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego PAN.
Kresa, M. 2016. Same swoje onimy filmowe – analiza wybranych nazw własnych pierwszej części trylogii Sylwestra Chęcińskiego i Andrzeja Mularczyka. Prace Językoznawcze 18 (3), s. 113–127.
Nowak, W. 2023. Film i filozofia. Wprowadzenie. W: Film i filozofia. Rozprawy i eseje z filozofii kultury, red. W.M. Nowak, P. Paczkowski, s. 10–62. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Plisiecki, J. 2010. Film i sztuki tradycyjne. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Płażewski, J. 1982. Język filmu. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe.
Rutkowski, M. 2016. Medioonomastyka w ramach mediolingwistyki. Prace Językoznawcze 18 (3), s. 171–180.
Rutkowski, M., Skowronek, K. 2010. Onomastyka dyskursu: zakres, problematyka i metody badawcze. W: Nazwy własne a społeczeństwo, t. 1, red. R. Łobodzińska, s. 87–95. Łask: Oficyna Wydawnicza Leksem.
Rymut, K. 1991. Nazwiska Polaków. Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Skorupa, A., Brol, M. 2018. Film w działaniach profilaktycznych. W: Film w edukacji i profilaktyce. Na tropach psychologii w filmie, cz. 1, red. A. Skorupa, M. Brol, P. Paczyńska-Jasińska, s. 207–228. Warszawa: Difin.
Skowronek, K., Rutkowski, M. 2004. Media i nazwy. Z zagadnień onomastyki medialnej. Kraków: Wydawnictwo LEXIS.
Weintraub, W. 1987. Wyznaczniki stylu realistycznego. W: Problemy teorii literatury, s. 1, wyb. H. Markiewicz, s. 274–287. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Ranczo (serial telewizyjny). Online: https://pl.wikipedia.org/wiki/Ranczo_(serial_telewizyjny) [dostęp: 10.06.2024].
Geoportal. Online: https://mapy.geoportal.gov.pl/imap/Imgp_2.html [dostęp: 15.06.2024].
Z czego słynie Zielona Wyspa? 11 ciekawostek o Irlandii. Online: https://angloville.pl/materialy/z-czego-slynie-zielona-wyspa-11-ciekawostek-o-irlandii/ [dostęp: 10.07.2024].
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej Polska
http://orcid.org/0000-0001-7541-6471
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
