Rodzajnik czy przedimek? O adekwatności użycia obu polskich określeń w odniesieniu do języka niemieckiego i szwedzkiego
Abstrakt
W niniejszym artykule scharakteryzowano szczegółowo rodzajniki w języku niemieckim i szwedzkim oraz zasady ich użycia w obu językach germańskich. Na podstawie analizy porównawczej wykazano wybitnie rodzajnikowy charakter tych tak typowych dla obu języków germańskich elementów w liczbie pojedynczej, gdzie służą one rozróżnianiu rodzaju gramatycznego i stopnia określoności rzeczowników, z którymi występują. W liczbie mnogiej rodzajniki pełnią natomiast raczej funkcję przedimków, jako że nie różnicują już rodzaju gramatycznego rzeczowników, a jedynie wskazują na ich określoność. Za określaniem ich jednak mianem rodzajników, a nie przedimków przemawia dodatkowo fakt, iż w języku niemieckim są one także wyznacznikami rodzaju naturalnego nazw istot żywych, co wykazała zaprezentowana analiza obszernego materiału leksykalnego, obejmującego określenia przedstawicieli różnych grup społecznych, a także imiona i nazwiska.
Słowa kluczowe
języki germańskie; przedimek; rodzaj gramatyczny; rodzaj naturalny; rodzajnik
Bibliografia
Allèn, S. 1986. Svensk ordbok. Stockholm: Esselte Studium AB.
Bußmann, H. 1990. Das Lexikon der Sprachwissenschaft. Stuttgart: Alfred Kröner Verlag.
Doroszewski, W. red. 1980. Słownik poprawnej polszczyzny. Warszawa: PWN.
Drosdowski, G. 1984. Duden. Die Grammatik. Mannheim–Leipzig–Wien–Zürich: Dudenverlag.
Drosdowski, G. 1985. Duden. Richtiges und gutes Deutsch. Mannheim–Leipzig–Wien–Zürich: Dudenverlag.
Holm, B., Nylund, E. 1979. Deskriptiv svensk grammatik. Trelleborg: Skriptor.
Jodłowski, S., Taszycki, W. 1950. Zasady pisowni polskiej i interpunkcji ze słownikiem ortograficznym. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
SJPSz – Szymczak, M. red. 2002. Słownik języka polskiego, t. 1–3. Wyd. 1 scalone, 6 dodr. zm. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Walczak, T. 2008. Imiennik. 300 najpopularniejszych imion kobiecych. Warszawa: Agora.
Walczak, T. 2008. Imiennik. 300 najpopularniejszych imion męskich. Warszawa: Agora.
Wojaczek, E. 2014. Środki językowe stosowane do rozróżniania płci istot żywych w języku niemieckim i polskim. W: Obraz płci w języku i kulturze, red. J. Arabski, M. Będkowska-Obłąk, J. Ziębka, s. 109–130. Katowice: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Zarządzania Marketingowego i Języków Obcych.
