Ideogramy w piśmie japońskim oraz w piśmie polskim z punktu widzenia semiotyki – o pewnej analogii grafemicznej obu języków
Abstrakt
W obrębie systemu grafemicznego język polski, podobnie jak wiele innych języków posługujących się alfabetem łacińskim, wykazuje pewną charakterystyczną analogię z ideograficznym pismem sinojapońskim, używanym w japońszczyźnie. Polega ona na występowaniu niewielkiego zbioru ideogramów cyfrowych, służących do zapisu wyrażeń liczebnikowych. Wyrażenia te odmiennie od rządków cyfrowych, reprezentujących formuły matematyczne, są elementami leksykonu języka naturalnego a ich zapis cyfrowy ma charakter skrótowy, wynika z działania zasady ekonomii językowej. Zasada ta skłania użytkowników do opatrywania ideogramów cyfrowych alfabetycznymi dopiskami, sugerującymi ich wymowę w tekście.
Słowa kluczowe
ideogramy; pismo ideograficzne; cyfry arabskie; cyfry rzymskie; język japoński; dopiski sylabiczne; dopiski alfabetyczne; notacja wymowy cyfr
Bibliografia
Handel, Z. 2019. Sinography: The Borrowing and Adaptation of the Chinese Script. Brill Academic Publishers.
Hayashi, O. red. nauk. 1992. Gendai kango reikai jiten / Współczesny słownik klasycznochińsko-japoński ilustrowany przykładami. Tôkyô: Shôgakukan.
[『現代漢語例解辞典』1992. 林大 (監修). 東京: 小学館.]
Huszcza, R. 2012. Gramatykalizacje japońszczyzny. Warszawa: Wydawnictwo Wydziału Polonistyki UW.
Huszcza, R., Ikushima, M., Majewski, J., Pietrow, J.A. 2003. Gramatyka japońska, t. 2, cz. 2: Morfologia. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Huszcza, R. 2011. Kontrastywna charakterystyka japońszczyzny w leksykografii. Lexicographica Iapono-Polonica, s. 153–176.
Kamata, T., Yoneyama, T. 1992. Daikangorin / Wielki las wyrazów sinojapońskich. Tôkyô: Taishûkan Shoten.
[鎌田正, 米山寅太郎 1992. 『大漢語林』. 東京: 大修館書店.]
Kane, D. 2006. The Chinese Language. Its History and Current Usage. Singapore: Tuttle Publishing.
Karlgren, B. 1971 (1923). Sound and Symbol in Chinese. Hong Kong: Hong Kong University Press.
Kôno, R. 1994. Mojiron / Grafemika. Tôkyô: Sanseidô.
[河野六郎 1994. 『文字論』. 東京: 三省堂.]
Künstler, M.J. 1970. Pismo chińskie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Majewicz, A.F. 1989. Języki świata i ich klasyfikowanie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Ogawa, T., Nishida, T., Akatsuka, K. red. 1986 (1968). Kadokawa Shinjigen / Nowe etymologie ideogramów [według wydawnictwa] Kadokawa. Tôkyô: Kadokawa Shoten.
[『角川新字源』1986 (1968). 小川 環樹, 西田太一郎, 赤塚忠 (編). 東京: 角川書店.]
Pietrow, J.A. 2011. Kategoryzacja kwantytatywna w języku japońskim. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Pietrow, J.A., Wojciechowski, B.T. red. 2011. Lexicographica Iapono-Polonica I 2011. Warszawa: Wydawnictwo Wydziału Polonistyki UW.
Pietrow, J.A., Wojciechowski, B.T. red. 2013. Lexicographica Iapono-Polonica II. Warszawa: Wydawnictwo Wydziału Polonistyki UW.
Pietrow, J.A. 2013. Model opisu leksykograficznego w słowniku Gakken Kan-Wa daijiten. Lexicographica Iapono-Polonica II, s. 311–326.
Podracki, J., Gałązka, A. 2001. Kieszonkowy słowniczek interpunkcyjny PWN. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Polański, K. red. 1993. Encyklopedia językoznawstwa ogólnego. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Sasahara, H. 2014b. Kun’yomi no hanashi. Kanji bunka to Nihongo / O rdzennie japońskich odczytach [ideogramów]. Cywilizacja pisma chińskiego a język japoński. Tôkyô: Kadokawa Gakugei Shuppan.
[笹原宏之 2014b. 『訓読みのはなし―漢字文化と日本語』. 東京: 角川学芸出版.]
Tôdô, A. 1983 (1969). Kango to Nihongo / Wyrazy sinojapońskie a język japoński. Tôkyô: Shûei Shuppan.
[藤堂明保 1983 (1969). 『漢語と日本語』. 東京: 秀英出版.]
Tôdô, A. red. 1995 (1980). Gakken Kan-Wa daijiten (kijôban) / Wielki klasycznochińsko-japoński słownik ideograficzny (wydanie podręczne). Tôkyô: Gakken Kenkyûsha.
[藤堂明保 (編) 1995 (1980). 『学研漢和大字典 (机上版)』. 東京: 学研研究社.]
Wolański, A. 2008. Edycja tekstów. Praktyczny poradnik. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Uniwersytet Warszawski Polska
http://orcid.org/0000-0001-6701-5862
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
