Diagnoza logopedyczna dziecka z zaburzeniami w rozwoju mowy i języka uwarunkowanymi padaczką. Studium przypadku
Abstrakt
W opracowaniu prezentuję proces logopedycznej diagnozy przeprowadzony u dziewięcioletniego chłopca z zespołem padaczkowym Landaua- Kleffnera. Jego celem było sformułowanie rozpoznania nieprawidłowości obserwowanych u dziecka. Podjęte działania miały charakter kliniczny. Polegały one przede wszystkim na rejestracji charakterystycznych zachowań werbalnych i pozajęzykowych dziecka oraz ustaleniu podstaw biopsychicznych rozwoju jego mowy. Przeprowadzone próby przyjęły formę badania całościowego i zostały opisane w sposób jakościowy. W procesie precyzowania diagnozy podjęto również próbę oceny poziomu kompetencji językowej dziecka w sposób ilościowy przy użyciu Testu Rozwoju Językowego - TRJ. Uzyskane wyniki pozwoliły na sformułowanie refleksji dotyczącej zastosowanych w diagnozie narzędzi.
Słowa kluczowe
zespół Landaua-Kleffnera; mózgowe zaburzenia rozwoju mowy i języka; kliniczna diagnoza logopedyczna; badanie jakościowe i ilościowe
Bibliografia
Czaplewska, E., Kochańska, M., Maryniak, A., Hama, E., Smoczyńska, M. 2014. SLI – specyficzne zaburzenia językowe. Podstawowe informacje dla rodziców i nauczycieli. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
Emiluta–Rozya, D., 2002. Projekt „Badania Mowy” Ireny Styczek jako pierwowzór Logopedycznego postępowania diagnostycznego. Szkoła Specjalna 3, s. 142–154.
Emiluta-Rozya, D. 2013. Całościowe badanie logopedyczne z materiałem obrazkowym. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
Grabias, S. 2001. Perspektywy opisu zaburzeń mowy. W: Zaburzenia mowy, red. S. Grabias, s. 11–43. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Grabias, S. 2012. Teoria zaburzeń mowy. Perspektywy badań, typologie zaburzeń, procedury postepowanie logopedycznego. W: Logopedia. Terapia zaburzeń mowy, red. S. Grabias, M. Kurkowski, s. 15–74. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Jauer-Niworowska, O., Emiluta-Rozya, D. 2021. Logopedyczne i psychologiczne aspekty diagnozowania zaburzeń mowy. Warszawa: Wydawnictwo APS.
Karty do ćwiczenia słuchu fonemowego pwn.pl
Kurowska, M. 2015. Badania eksperymentalne w praktyce logopedycznej. W: Metody i narzędzia diagnostyczne w logopedii, red. M. Kurowska, E. Wolańska, s. 19–31. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.
Law, J., McKean, C., Murphy, C.A., Thordardottir, E. red. 2019. Managing Children with Developmental Language Disorder Theory and Practice Across Europe and Beyond. London–New York: Routledge.
Łucki, W. 1995. Zestaw prób do badania procesów poznawczych u pacjentów z uszkodzeniami mózgu, z. B, s. 66–67. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.
Łuria, A. 1967, Zaburzenia wyższych czynności korowych wskutek ogniskowych uszkodzeń mózgu. Warszawa: PWN.
Maryniak, A. 2000. Rozwój dzieci z guzami mózgu. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
Michałowicz R., Jóźwiak S. 2001. Zespoły padaczkowe i inne stany napadowe u dzieci w zależności od wieku. W: Padaczka i inne stany napadowe u dzieci, red. R. Michałowicz, s. 69–140. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
Muzyka-Furtak E., Haman, E. 2014–2015. Obrazkowy Test Słownikowy – Rozumienie (OTSR) w diagnostyce logopedycznej dzieci z uszkodzonym słuchem. Logopedia 43–44, s. 87–107.
Mroziak, J. 1992. Równoważność i asymetria funkcjonalna półkul mózgowych. Warszawa: Uniwersytet Warszawski.
Paluch A., Drewniak-Wołosz E., Mikosza L. 2003. Afa-Skala. Jak badać mowę dziecka afatycznego?. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Panasiuk, J. 2008. Standard postępowania logopedycznego w przypadku alalii i niedokształcenia mowy o typie afazji. Logopedia 37, s. 69–88.
Płusajska-Otto, A., Ładnie mówię głoski SZ, Ż, CZ, DŻ. Gry słowno-obrazkowe wspomagające prawidłową wymowę głosek: SZ, Ż, CZ, DŻ.
Przybysz-Piwkowa, M. 1991. Aby prowadzić badania logopedyczne trzeba chcieć obcować z patologią mowy. W: Przedmiot logopedii, red. S. Grabias, s. 80–82. Lublin: Zakład Logopedii i Językoznawstwa Stosowanego UMCS.
Rocławski, B., 1993. Klocki LOGO do zabawy i nauki wymowy, czytania, pisania, ortografii i matematyki. Gdańsk: Uniwersytet Gdański.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 lipca 2020 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowywania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym (Dz.U. 2020, poz. 1309).
Smoczyńska, M., Haman, E., Czapewska, E., Maryniak, A., Krajewski, G., Banasik, N., Kochańska, M., Łuniewska, M. 2015. Test Rozwoju Językowego TRJ. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
Strachalska, B. 2002. Ćwiczenia usprawniające aktualizację wyrazów w mowie osób z afazją. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
Strachalska, B. 2016. Usprawnianie rozumienia u osób z afazją. Zbiór ćwiczeń. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
Styczek, I. 1979. Logopedia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Szeląg, E. 2000. Neuropsychologiczne podłoże mowy. W: Mózg a zachowanie, red. T. Górska, A. Grabowska, J. Zagrodzka, s. 429–459. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Tarkowski, Z. 2016. Stare i nowe testy rozwoju językowego. Forum Logopedy 11, s. 67–71.
Tiergeschichten. Opowiadania o zwierzętach – historyjki obrazkowe. VisoDidac, ProLog, K2 Publisher.
Uniwersytet Warszawski Polska
http://orcid.org/0000-0001-7582-108X
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
