Co wiemy i czego nie wiemy o polszczyźnie kowieńskiej

Adomavičiūtė, I. 1994. O jazyke i nacional’nom samosoznanii žemajtskoj šljachty. W: Studia nad Polszczyzną Kresową, t. 7, red. J. Rieger, Warszawa, s. 121–127.

Adomavičiūtė-Čekmonienė, I., Čekmonas, V. 1999. Polskojęzyczna wysepka pod Oniksztami, której dziś już nie ma (z historii języka polskiego na Litwie rdzennej). W: Studia nad Polszczyzną Kresową, t. 9, red. J. Rieger, Warszawa, s. 33–55.

Bronicka, T. 1997. Północnokresowe cechy fonetyczne w polskojęzycznej kowieńskiej prasie międzywojennej. W: Kilka rozpraw filologicznych, red. E. Fryska, J. Mędelska, s. 106–116, Bydgoszcz.

Bronicka, T. 1999. Zmiany w polszczyźnie kowieńskiego tygodnika „Chata Rodzinna”: roczniki 1924–1939. W: Sytuacja językowa na Wileńszczyźnie, red. J. Porayski-Pomsta, s. 175–186, Warszawa.

Graczykowska, T. 1998. Nazwy zawodów i funkcji w kowieńskim tygodniku „Chata Rodzinna”. Poradnik Językowy, z. 7, s. 34–42.

Graczykowska, T. 1999a. Lituanizmy leksykalne w kowieńskim tygodniku „Chata Rodzinna”. W: Język Polski Dawnych Kresów Wschodnich. Studia i Materiały, t. 2, s. 377–384.

Graczykowska, T. 1999b. Zmiany w polszczyźnie kowieńskiego tygodnika „Chata Rodzinna”: rocznik 1924 a 1939. W: Sytuacja językowa na Wileńszczyźnie, red. J. Porayski-Pomsta, Warszawa, s. 175–186.

Graczykowska, T. 2005. Słownictwo kowieńskie dotyczące przygotowania pokarmów (na materiale tygodnika „Chata Rodzinna” z lat 1922–1940), Acta Baltico-Slavica 29, s. 125–137.

Grek-Pabisowa, I. 2001. Współczesne gwary na Litwie i Białorusi. Fonetyka, Warszawa.

Grek-Pabisowa, I., Maryniakowa I. 1997, Język polski na Kresach północno-wschodnich dawniej i dziś. W: Historia i współczesność języka polskiego na Kresach Wschodnich, red. I. Grek-Pabisowa, s. 27–109, Warszawa.

Grek-Pabisowa, I., Ostrówka, M., Jankowiak, M. 2017. Słownik mówionej polszczyzny północnokresowej. Online (preprint): https://ispan.waw.pl/ireteslaw/handle/20.500.12528/128 [dostęp: 27.11.2023].

Jakubowski, J. 1930. Język polski na Kowieńszczyźnie, Przegląd Współczesny, nr 95, s. 450–456.

Karaś, H. 2000a. O polszczyźnie anonimowej gramatyki języka litewskiego z I ćwierci XX wieku (przez X.D.K.P.S). Pisownia, fonetyka, Poradnik Językowy, z. 7, s. 10–11.

Karaś, H. 2000b. O polszczyźnie anonimowej gramatyki języka litewskiego z I ćwierci XIX wieku (przez X.D.K.P.S). Fleksja, składnia, słownictwo, Prace Filologiczne 45, s. 225–244.

Karaś, H. 2001. O specyfice polszczyzny kowieńskiej (w porównaniu z odmianą wileńsko-smołwieńską). W: Studia nad Polszczyzną Kresową, t. 10, red. J. Rieger, Warszawa, s. 137–160.

Karaś, H. 2002. Gwary polskie polskie na Kowieńszczyźnie, Warszawa – Puńsk: Wydawnictwo „Aušra”.

Karaś, H. 2004. O polszczyźnie wokół Jeziorosów na Litwie. W: Studia nad Polszczyzną Kresową, red. J. Rieger, t. 11, s. 35–72. Warszawa.

Karaś, H. 2008. Zmiany sytuacji polszczyzny w wielojęzycznym regionie kowieńskim na Litwie w XX wieku, Poradnik Językowy, z. 7, s. 38–48.

Karaś, H. 2009a. Charakterystyka wyrazu szlachta w gwarach polskich na Litwie. W: W kręgu języka. Materiały konferencji „Słowotwórstwo – słownictwo – polszczyzna kresowa” poświęconej pamięci Profesor Zofii Kurzowej, Kraków 16–17 maja 2008, red. M. Skarżyński, M. Szpiczakowska, Biblioteka LingVariów, t. 2, s. 69–80. Kraków.

Karaś, H. 2009b. Polszczyzna w warunkach wielojęzyczności. Wybrane zagadnienia współczesnej sytuacji języka polskiego na Litwie. W: Zielonogórskie Seminaria Językoznawcze 2006–2007, red. M. Hawrysz, Zielona Góra, s. 103–134.

Karaś, H. 2009c. Polszczyzna okolic Jeziorosów jako wariant terytorialny języka polskiego na Litwie. W: Polszczyzna za granicą jako język mniejszości i języki mniejszościowe w Polsce, t. 1, red. E. Dzięgiel, A. Zielińska, s. 25–46. Warszawa.

Karaś, H. 2010. Cmentarze na Litwie jako znak wielokulturowego dziedzictwa Wielkiego Księstwa Litewskiego. W: Językowe i kulturowe dziedzictwo Wielkiego Księstwa Litewskiego, red. J. Mędelska, Z. Sawaniewska-Mochowa, s. 59–74. Bydgoszcz.

Karaś, H. 2012. Sytuacja języka polskiego w okolicach Wiłkomierza na Litwie. W: Język Polski Dawnych Kresów Wschodnich, t. 5, red. K. Czarnecka, D. Kowalska, s. 103–114. Warszawa.

Karaś, H. 2016a. Język polski na Kowieńszczyźnie – sytuacja, zmiany, stan na początku XXI wieku. W: Gwary polskie na Litwie, red. K. Rutkowska. Online: http://www.lenkutarmes.flf.vu.lt/files/karas_Jezyk_polski_na_Kowienszczyznie_sytuacja_zmiany_stan.pdf [dostęp: 27.11.2023].

Karaś, H. 2016b. Specyfika gwar polskich na Kowieńszczyźnie na tle innych odmian polszczyzny na Litwie. W: Gwary polskie na Litwie, red. K. Rutkowska. Online: http://www.lenkutarmes.flf.vu.lt/files/karas_specyfika_gwar_pl.pdf [dostęp: 27.11.2023].

Karaś, H. 2017. Język polski pogranicza litewsko-łotewsko-białoruskiego w świetle frekwencji cech językowych. Warszawa: Wydawnictwo Wydziału Polonistyki.

Karaś, H. 2018. Frekwencja jako jeden z wyznaczników zróżnicowania polszczyzny na Litwie (na przykładzie gwar okolic Ignalina i Jeziorosów), Poradnik Językowy, z. 4, s. 61–76.

Karaś, H. 2019. Uwagi o polszczyźnie jako języku religijnym na Wschodzie (ze szczególnym uwzględnieniem Litwy), Studia Elbląskie 20, s. 147–159.

Karaś, H. 2023. Polszczyzna kowieńska – historia i współczesność. W: Polacy na Kowieńszczyźnie, red. W. Lis, s. 107–234. Lublin: Wydawnictwo Academicon.

Karaś, H., Kolis, N. 1994. Polszczyzna dziewiętnastowiecznej gramatyki języka żmudzkiego Józefa Czułdy. W: Studia z historii języka polskiego, red. W. Kupiszewski, s. 135–161. Warszawa.

Karaś, H., Rutkowska, K., Geben, K., Ušinskiene, W. 2001. O języku polskim na Kowieńszczyźnie. W: Język polski na Kowieńszczyźnie. Historia – sytuacja socjolingwistyczna – teksty, red. H. Karaś, Warszawa – Wilno.

Koniusz, E. 2001. Polszczyzna z historycznej Litwy w Słowniku gwar polskich Jana Karłowicza. Kielce.

Koniusz, E. 2007. Sytuacja językowa i tożsamościowa na Litwie Kowieńskiej w XIX wieku w świetle powieści Józefa Weyssenhoffa „Soból i panna”. W: Preteksty – Teksty – Konteksty, red. M. Barański, Z. Trzaskowski, s. 327–339. Kielce.

Koniusz, E. 2010. Obraz polszczyzny kowieńskiej w powieściach cyklu litewskiego Józefa Weyssenhoffa. W: Językowe i kulturowe dziedzictwo Wielkiego Księstwa Litewskiego, red. J. Mędelska, Z. Sawaniewska-Mochowa, s. 351–364. Bydgoszcz.

Kurzowa, Z. 1993. Język polski Wileńszczyzny i kresów północno-wschodnich XVI–XX w., Warszawa – Kraków.

Marszałek, M. 1999. Odzwierciedlenie północnokresowych cech fonetycznych w Słowniku litewsko-polskim K. Tamutisa. Język Polski 79, z. 9, s. 276–282.

Marszałek, M. 2003. O osobliwościach fonetyczno-graficznych XIX-wiecznej polszczyzny kowieńsko-żmudzkiej (na materiale Litewsko-łotewsko-polsko-rossyskiego słównika M. Mieņinisa). W: Studia z gramatyki i leksykologii języka polskiego, red. M. Gębka-Wolak, I. Kaproń-Charzyńska, M. Urban, s. 235–255. Toruń.

Marszałek, M., Mędelska, J. 1999a. O polszczyźnie kowieńskiej utrwalonej w słownikach przekładowych z międzywojennej Republiki Litewskiej. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Bydgoszczy. Studia Filologiczne 45, s. 37–66.

Marszałek, M., Mędelska, J. 1999b. Osobliwości fonetyczne w polskich podręcznikach wydawanych w międzywojennej Republice Litewskiej, Acta Baltico-Slavica 29, s. 117–125.

Mędelska, J. 1997. Wymowa kowieńska w zwierciadle słownikowym (na podstawie słownika litewsko-polsko-rosyjskiego z 1922 r., Poradnik Językowy, z. 7, s. 31–32.

Mędelska, J., Marszałek, M. 2001. Z badań nad stanem kulturalnej polszczyzny kowieńskiej w dwudziestoleciu międzywojennym, Język Polski 81, nr 6, s. 259–266.

Mędelska, J., Marszałek, M. 2005. Za murem. Polszczyzna wydawnictw publikowanych w Republice Litewskiej w latach 1919–1940 (na tle ogólnopolskim i północnokresowym), t. 1: Fonetyka, grafia, Bydgoszcz: Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej.

Płusa, M. 2012. O niektórych regionalizmach leksykalnych i semantycznych z Litwy Kowieńskiej w powieściach Józefa Weyssenhoffa. W: W przestrzeni języka. Prace ofiarowane Profesor Elżbiecie Koniusz z okazji Jej jubileuszu, red. S. Cygan, M. Marczewska, s. 443–456. Kielce.

Płusa, M. 2019. Studia nad językiem Józefa Weyssenhoffa, cz. 1: Język młodzieńczej korespondencji do Konstantego Marii Górskiego. Kielce: Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego.

Rieger, J., Masojć, I., Rutkowska, K. 2006. Słownictwo polszczyzny gwarowej na Litwie, Warszawa.

Rutkowska, K. 2002. Ukanie w gwarach polskich na Litwie. W: Język mniejszości w otoczeniu obcym, red. J. Rieger, Warszawa, s. 77–85.

Rutkowska, K. 2016c. Lituanizmy w gwarach polskich na Litwie: stan badań, typologia, sposoby adaptacji. W: Gwary polskie na Litwie, red. K. Rutkowska. Online: http://www.lenkutarmes.flf.vu.lt/files/rutkovska_lituanizmy_pl.pdf [dostęp: 27.11.2023].

Sawaniewska-Mochowa, Z. 1985. O polszczyźnie litewskiej w „Dolinie Issy” Czesława Miłosza. W: Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej 23, s. 65–85. Warszawa.

Sawaniewska-Mochowa, Z. 1995. O polszczyźnie w Słowniku Szymona Dowkonta z połowy XIX wieku. W: Studia nad Polszczyzną Kresową, t. 9, red. J. Rieger, s. 195–200. Warszawa.

Sawaniewska-Mochowa, Z. 1996. „Pan Mateusz”, czyli jak mówiono po polsku na Żmudzi. W: Język Polski dawnych Kresów Wschodnich, t. 1, red. J. Rieger, s. 67–70. Warszawa.

Sawaniewska-Mochowa, Z. 1999. Z polszczyzny kowieńskiej XIX wieku (wybrane zagadnienia z zakresu grafii, fonetyki i leksyki), Acta Baltico-Slavica 24, s. 239–251.

Sawaniewska-Mochowa, Z. 2000. Świat jeden, ale nie jednolity, czyli o zróżnicowaniu socjalnym polszczyzny kowieńskiej. W: Kontakty językowe polszczyzny na pograniczu wschodnim, red. E. Wolnicz-Pawłowska, W. Szulowska, s. 221–229. Warszawa.

Sawaniewska–Mochowa, Z. 2002. Ze studiów nad socjolektem drobnej szlachty kowieńskiej (na podstawie słowników przekładowych Antoniego Juszkiewicza), Bydgoszcz: Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego.

Sawaniewska-Mochowa, Z., Zielińska, A. 2005. Szlachta laudańska i jej polszczyzna dawniej i dziś, Acta Baltico-Slavica 29, s. 69–85.

Sawaniewska-Mochowa, Z., Zielińska, A. 2007. Dziedzictwo kultury szlacheckiej na byłych Kresach północno-wschodnich Rzeczypospolitej. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy.

Tekielski, K. 1984. Regionalizmy kresowe w Dolinie Issy Czesława Miłosza, Język Polski 64, s. 34–40.

Turska, H. 1939/1995. O powstaniu polskich obszarów językowych na Wileńszczyźnie, Vilnius.

Zielińska, A. 1999a. O polszczyźnie na Litwie Kowieńskiej. W: Studia nad Polszczyzną Kresową, t. 9, red. J. Rieger, s. 11–32. Warszawa.

Zielińska, A. 1999b. Elementy języka litewskiego w polszczyźnie kowieńskiej, Acta Baltico-Slavica 24, s. 253–261.

Zielińska, A. 2001. Polskie ziemiaństwo w międzywojennej Republice Litewskiej wobec języka polskiego. Etnografia Polska, t. 44, z. 1/2, s. 115–124.

Zielińska, A. 2002. Polska mniejszość na Litwie Kowieńskiej. Studium socjolingwistyczne, Warszawa: SOW.

Чекмoнac, В. 2001. Польский язык в Йoнавском районe Литвы (социолингвистическue заметки). W: Studia nad Polszczyzną Kresową, t. 10, red. J. Rieger, s. 71–91. Warszawa.