Sytuacja języka polskiego na Litwie: analiza litewskiego dyskursu medialnego
Abstrakt
Celem niniejszego artykułu jest zidentyfikowanie kontekstów tematycznych, w których omawiany jest język polski na litewskich internetowych portalach informacyjnych oraz analiza, jak jest przedstawiana w mediach litewskich sytuacja nauczania, uczenia się i używania języka polskiego ze względu na prawa użytkowników języka. Artykuł przedstawia obraz sytuacji języka polskiego Litwie, jaki uzyskano podczas analizy litewskich portali informacyjnych. W tym celu wybrano trzy najpopularniejsze portale internetowe: delfi.lt, 15min.lt, lrt.lt. Teksty artykułów zostały wyekscerpowane za pomocą narzędzia Google Chrome Web Scraper. Do badania wytypowano 72 artykuły z lat 2019-2023. W artykułach mawiano wyniki kształcenia uczniów w szkołach mniejszości narodowych, poziom znajomości języka litewskiego w szkołach mniejszości, nauczanie języka polskiego jako obcego, znaki publiczne w języku polskim oraz sprawy sądowe dotyczące używania języka polskiego. Artykuły w wybranym okresie dotyczyły głównie języka polskiego w kontekście oświaty i prawodawstwa, zabrakło w nich kontekstu kultury polskiej.
Słowa kluczowe
język polski; media litewskie; analiza dyskursu
Bibliografia
Baker, C. 1992. Attitudes and language. Clevedon: Multilingual Matters.
Colleen, C. 2010. News talk: Investigating the language of journalism. Cambridge: Cambridge University Press.
Cramer, P. 2011. Controversy as News Discourse. Springer Netherlands.
Dascal, M. 2005. Argument, war, and the role of the media in conflict management. W: Jews, Muslims, and mass media: Mediating the ‘other’, Routledge Curzon Jewish studies series, s. 228–248. London/New York: Routledge Curzon.
Dijk, T. A. V. 2008. Discourse and context: A sociocognitive approach. Cambridge, UK: Cambridge University Press.
Duranti, A., Goodwin, C. 1992. Rethinking context: Language as an interactive phenomenon. Cambridge, UK: Cambridge University Press.
Giles, D., Shaw, R. L. 2009. The psychology of news influence and the development of media framing analysis. W: Social and Personality Psychology Compass, 3, s. 375–393.
Gudavičienė, E. 2022. Diskursas apie lietuvių kalbą žiniasklaidoje: teminiai kontekstai ir kalbinės nuostatos. W: Sociolingvistinė Lietuvos panorama: gyventojų kalbinės nuostatos ir kalbinis elgesys, red. M. Ramonienė, s. 27–66. Vilnius: Vilniaus universiteto leidykla.
Lietuva. Švietimas šalyje ir regionuose 2022. [tłum. Litwa. Edukacja w kraju i w regionach 2022] Vilnius: Nacionalinė švietimo agentūra. Online: https://www.nsa.smm.lt/wp-content/uploads/2022/08/Svietimas-Lietuvoje-2022-web.pdf [dostęp: 5.6.2023].
Lietuvos gyventojai 2021 metais. [tłum. Ludność Litwy w 2021 r.] Lietuvos Respublikos 2021 metų visuotinio gyventojų ir būstų surašymo rezultatai. Online: https://storymaps.arcgis.com/stories/d7ac6efa3e99480992e956f440a1b3ec [dostęp: 10.11.2023].
Lietuvos tautinių mažumų švietimo būklės analizė 2022. [tłum. Analiza stanu oświaty mniejszości narodowych na Litwie 2022] Vilnius: Nacionalinė švietimo agentūra. Online: https://www.nsa.smm.lt/wp-content/uploads/2022/05/Tautiniu-mazumu-svietimo-bukles-analize-2022-05-23.pdf [dostęp: 5.10.2023].
Reisigl, M., Wodak, R. 2001. Discourse and Discrimination: Rhetorics of Racism and Antisemitism. London: Routledge.
Ruzaitė, J. 2017. Diversity of attitudes to English in non-professional public discourse: A focus on Lithuania: An analysis of the narratives people tell about English as a global language in the local context of Lithuania. W: English Today, 33 (3), s. 15–24.
Silverstein, M., Urban, G. 1996. Natural histories of discourse. Chicago: University of Chicago Press.
Tautinių mažumų teisinis reglamentavimas 2020. [tłum. Regulacja prawna mniejszości narodowych 2020] Vilnius: Tautinių mažumų departamentas prie Lietuvos Respublikos Vyriausybės. Online: https://tmde.lrv.lt/uploads/tmde/documents/files/40323%20TMD%201%20dalis.pdf [dostęp: 5.10.2023].
Asmens vardo ir pavardės rašymo dokumentuose įstatymas [tłum. Ustawa o pisowni imion i nazwisk w dokumentach] (04.05.2022). Nr. XIVP-2700.
Dėl Lietuvos lenkų tautinės mažumos švietimo raidos strategijos patvirtinimo [tłum. O zatwierdzeniu strategii rozwoju oświaty mniejszości polskiej na Litwie] (10.05.2005). Nr. 814.
Lietuvos Respublikos švietimo įstatymas [tłum. Ustawa o oświacie Republiki Litewskiej] (27.06.2023). Nr. XIV-2097.
Valstybinės kalbos įstatymas [tłum. Ustawa o języku państwowym] (1995-01-31). Nr. I-779.
Valstybinės kalbos politikos 2023–2030 metų gairių projektas [tłum. Projekt wytycznych dla polityki językowej państwa na lata 2023-2030] (27.04.2023). Nr. XIVP-2684.
Uniwersytet Wileński Litwa
http://orcid.org/0009-0007-8819-5752
