O zapomnianej dwujęzycznej łacińsko-polskiej edycji Donata z 1595 roku
Abstrakt
Podstawę wiedzy o kształtowaniu polskiej terminologii gramatycznej w XVI w. stanowiły opublikowane opisy wydania Aelii Donati Vetustissimi grammatici elementa una cum traductione Polonica z 1583 r. i Regulae grammaticales…. Andrzeja Glabera z 1542 r. Odnotowany w WorldCat egzemplarz dwujęzycznego łacińsko-polskiego wydania gramatyki Donata z roku 1595, będący własnością Biblioteki Erfurckiej, zmienia zarówno perspektywę historyczną dziejów polskiej terminologii gramatycznej, publikacja jest starsza o 54 lata od znanego wydania z 1649 r., ale też wnosi nową jakość do wiedzy o recepcji gramatyki Donata w Polsce.
Słowa kluczowe
terminologia gramatyczna; recepcja Donata; łacińsko-polska edycja Donata; wiek XVI
Bibliografia
Archaimbault, S. 1998. Традиция Доната и грамматики славянских языков, Revue des études slaves 70/1, s. 17–25. On-line: https://www.persee.fr/doc/slave_0080-2557_1998_num_70_1_6476.
Cytowska, M. 1968. Od Aleksadra do Alwara (Gramatyki łacińskie w Polsce w XVI w.). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Decyk-Zięba, W. 2015. Wyrazy polskie w gramatyce języka łacińskiego Jana Hontera. W: Dialog pokoleń w języku potocznym w języku wsi i miasta w literaturze w publicystyce w tekstach kultury, pod red. E. Wierzbickiej-Piotrowskiej, s. 343–358. Warszawa: Wydział Polonistyki UW.
Estreicher, K. 1897, 1899, 1915. Bibliografia staropolska, t. 15, 17, 26. Kraków: Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Ising, E. 1970. Die Herausbildung der Grammatik der Volkssprachen in Mittel- und Osteuropa. Studien über d. Einfluss d. latein. Elementargrammatik d. Aelius Donatus De octo partibus orationis ars minor., Berlin: Akademie-Verlag.
Kawecka-Gryczowa, A. 1966-1967. Karcan Jan. W: Polski słownik biograficzny, t. 12, s. 24-25. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Kawecka-Gryczowa, A.,Korotajowa, W., Krajewski, W. red.1959. Drukarze dawnej Polski od XV-XVIII w., z. 5: Wielkie Księstwo Litewskie. Wrocław-Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Koronczewski, A. 1961. Polska terminologia gramatyczna. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Łoś, J. 1922. Początki piśmiennictwa polskiego, wyd. 2. popr. Lwów: Wydawnictwo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich.
Łoś, J. 1925. Gramatyka polska. Część II. Słowotwórstwo. Lwów: Wydawnictwo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich.
Łuczak, A. 2021. Próby tworzenia polskich terminów gramatycznych: Na przykładzie rękopisów Bartłomieja z Bydgoszczy. Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej 56, Article 2012. DOI: 10.11649/sfps.2012.
Nehring, W. 1881. Eine unbekannte Ausgabe des Donatus mit polnischer Übersetzung. Archiv für Slavische Philologie 5, s. 466–468.
Ogrodziński, W. 1946. Dzieje piśmiennictwa śląskiego, t. 1. Katowice-Wrocław: Instytut Śląski.
Pawlicki, K. 2022. Łacińsko-polskie wydania Donata a początki polskiej terminologii gramatycznej. Poradnik Językowy 4, s. 109–121.
Reuchlin, J. 1488. Vocabularius breviloquus […], Strasbourg: Typographus Iordani i.e. Georgius Husner. Online: https://www.wbc.poznan.pl/dlibra/publication/11238/edition/18203/content.
Rospond, S. 2022. Stanisława Rosponda zabytki języka polskiego na Śląsku, wstęp i opr. S. Sochacka, wyd. 2. Opole: Instytut Śląski.
SHTG – Słownik historyczny terminów gramatycznych online: https://shtg.uw.edu.pl/user/home [dostęp 08.08.2023].
Skubalanka, T. 1959. Stanowisko O. Kopczyńskiego wobec nowotworów językowych. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Nauki Humanistyczno-Społeczne. Filologia Polska 1(2), s. 3–50.
Stankiewicz, E. 1984. Grammars and Dictionaries of the Slavic Languages from the Middle Ages Up to 1850: An Annotated Bibliography. Berlin etc.: Mouton.
Topolska, M. B. 1976. Książka na Litwie i Białorusi w latach 1553—1660 (Analiza statystyczna). Odrodzenie i Reformacja w Polsce XXI, s. 145–164. Online: https://rcin.org.pl/dlibra/doccontent?id=38053.
Żabska, B. 1965. Z zagadnień polskiej terminologii gramatycznej: Na marginesie książki A. Koronczewskiego. Rozprawy Komisji Językowej Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego 5, s. 255–261.
