Pauzy wypełnione w wystąpieniach naukowych online
Abstrakt
Autorka przeprowadziła analizę 40 naukowych i popularnonaukowych wystąpień zrealizowanych w formie online, aby ustalić frekwencję oraz rodzaje pojawiających się w nich pauz wypełnionych (PW). Badanie wykazało, że w pięciu minutach wypowiedzi o charakterze naukowym występuje średnio 41 dodatkowych, semantycznie niespecyficznych elementów brzmieniowych. Najwyższą frekwencję (blisko 70% zanotowanych PW) miały pauzy wypełnione właściwe (PWW), czyli dźwięki przypominające przedłużone samogłoski lub sylaby: eee, yyy, emmm. Inne zaobserwowane formy wypełniania pauz to przedłużenia wygłosu, powtórzenia wyrazów lub fragmentów fraz, wyrazy retardacyjne (prawda, no, tak) oraz odgłosy niejęzykowe (cmoknięcia, chrząknięcia). Percepcyjnie przedłużenia wyrazów oraz powtórzenia wydają się bardziej przyjazne odbiorcy niż PWW lub wyrazy retardacyjne.
Słowa kluczowe
pauzy wypełnione; zaburzenia płynności wypowiedzi; wystąpienia publiczne
Bibliografia
Bąk, P. 1974. Przerywniki jako charakterystyczna cecha języka potocznego. Poradnik Językowy z. 1, s. 24–30.
Grochowski, M. 1997. Wyrażenia funkcyjne. Studium leksykograficzne. Kraków: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego.
Igras-Cybulska, M., Ziółko, B., Żelasko, P., Witkowski, M. 2016. Structure of pauses in speech in the context of speaker verification and classification of speech type. EURASIP Journal on Audio, Speech, and Music Processing 1, s. 18.
Kjellmer, G. 2003. Hesitation. In defence of er and erm. English Studies 84(2), s. 170–198.
Kozicka, E. 2023. Porywający mówca. Jak brzmieć pewnie i przekonująco. Warszawa: „Onepress”.
Majewska-Tworek, A. 2014. Niepłynność wypowiedzi w oficjalnej odmianie polszczyzny. Propozycja typologii. Wrocław: „Quaestio”.
Michalik, M., Cholewiak, A., Jagiełowicz, W. 2016. Niemówienie, milczenie, przemilczenie, pauza, czyli wielkie nic w teorii i praktyce logopedycznej. W: Problemy badawcze i diagnostyczne w logopedii, red. I. Jaros, R. Gliwa, s. 79–93. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Rose, R. 2007. Filled Pause Research Centre. Retrieved from Investigating “um” and “uh” and other hesitation phenomena. Online: https://filledpause.org/musings/2007/what-is-filledpause/index.html
Rose, R. 2019. The structural signaling effect of silent and filled pauses. W: Proceedings of DiSS 2019, The 9th Workshop on Disfluency in Spontaneous Speech, red. R. Rose, R. Eklund, s. 19– 22. Budapest: ELTE Eötvös Loránd University.
Schachter, S., Christenfeld, N., Ravina, B., Bilous, F. 1991. Speech disfluency and the structure of knowledge. Journal of Personality and Social Psychology 60(3), s. 362–367.
Śledź, A. 2000. Próba przedstawienia zależności składniowych polskich przerywników. Prace Językoznawcze 2, s. 161–168.
Śniatkowski, S. 2002. Milczenie i pauza w gramatyce nadawcy i odbiorcy. Ujęcie lingwoedukacyjne. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej.
Vasilescu, I., Adda-Decker, M. 2007. On the Acoustic and Prosodic Characteristics of Vocalic Hesitations across Languages. Orsey Cedex.
Vasilescu, I., Adda-Decker, M. 2006. Language, gender, speaking style and language proficiency
as factors influencing the autonomous vocalic filler production in spontaneous speech. Interspeech 2006, paper 1994-Wed2BuP.16-0.
Vasilescu, I., Adda-Decker, M. 2007. A cross language study of acoustic and prosodic characteristics of vocalic hesitation. W: Fundamentals of Verbal and Nonverbal Communication and the Biometric Issue, red. A. Esposito, M. Bratanić, E. Keller, s. 140–148. IOS Press.
