O potrzebie i kierunkach badania języka w filmie
Abstrakt
W artykule podejmuję problem badania języka w filmie. Wskazuje wagę zagadnienia oraz przyczyny dotychczasowego pomijania dyskursu filmowego w analizach polszczyzny medialnej. Wskazuję również główne parametry strony werbalnej w dziele filmowym, które można poddawać językoznawczemu oglądowi. Omawiam także główne metodologie lingwistyczne, które wydają się być najbardziej efektywne w badaniach filmowych dialogów.
Słowa kluczowe
film; język; warstwa werbalna dzieła filmowego; mediolingwistyka
Bibliografia
Bobrowski, J. 2020. Staropolszczyzna filmowa. Osobliwości językowe jako wykładniki stylizacji historycznej w dziełach audiowizualnych. Kraków: Prace Instytutu Języka Polskiego PAN.
Hendrykowski, M. 1982. Słowo w filmie. Historia, teoria, interpretacja. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Hołobut, A., Woźniak, M. 2017. Historia na ekranie. Gatunek filmowy a przekład audiowizualny. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Kita, M., Loewe, I. red. 2022. Język w kinie. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Kresa, M. 2019. Filmowa stylizacja gwarowa na przykładzie lwowskiego bałaku w polskich filmach fabularnych (1936–2012). Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Miławska-Ratajczak, M. 2018. Dialog w roli głównej. Polszczyzna we współczesnym kinie na przykładzie wybranych autorów. Kraków: Wydawnictwo „Universitas”.
Nowak, P., Tokarski, R. 2007: Medialna wizja świata a kreatywność językowa. W: Kreowanie światów w języku mediów, red. P. Nowak, R. Tokarski, s. 9–36. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Przylipiak, M. 2016. Kino stylu zerowego. Dwadzieścia lat później. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Salska-Kaca, M. 1992. Słowo w filmie dokumentalnym. Z problemów semantycznych wypowiedzi słownej w filmie. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Skowronek, B. 2007. Konceptualizacje filmu i jego oglądania w języku młodzieży. Studium kognitywno-kulturowe. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej.
Skowronek, B. 2013. Mediolingwistyka. Wprowadzenie. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
Skowronek, B. 2016. Dyskurs filmowy jako odmiana dyskursu medialnego. W: Dyskurs i jego odmiany, red. B. Witosz, K. Sujkowska-Sobisz, E. Ficek, s. 189–199. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Skowronek, B. 2020. Język w filmie. Ujęcie mediolingwistyczne. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
Tokarski, R. 2013. Światy za słowami. Wykłady z semantyki leksykalnej. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Tomaszkiewicz, T. 2008. Przekład audiowizualny. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Trysińskia, M. 2015. Akty mowy jako klucz do interpretacji postaw rodzicielskich. Wychowawcze, komunikacyjne i edukacyjne aspekty filmów animowanych dla dzieci (na przykładzie filmów emitowanych w MiniMini+ i Cartoon Network). Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Wojtak, M. 2004. Gatunki prasowe. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Woźniak, M. 2009. O przekładzie audiowizualnym. Przekładaniec 1/2008, numer 20.
