Zero-marked valency alternations in Macedonian
Abstrakt
Artykuł omawia alternacje walencyjne, nie posiadające jawnego wykładnika w języku macedońskim. Wydaje się, że jest to ważna cecha typologiczna, która odróżnia macedoński od innych języków słowiańskich. W pracy przedstawiono ogólny opis tendencji labilności w odniesieniu do cech składniowych, semantycznych i dystrybucyjnych czasownika. Wykryto i przeanalizowano około 150 czasowników, wchodzących w labilność zachowującą przy alternacji patiensa i agensa. Czasowniki typu pierwszego przy zmianie perspektywy zachowują miejsce dla patiensa, ale w innej pozycji syntaktycznej (Toj sedna – Tie go sednaa. ‘On siedział – Posadzili go’); typu drugiego zaś zachowują tematyczne miejsce dla agensa (Taa odi po poleto – Taa go odi poleto ‘Idzie przez pole – Idzie w pole’). Czasowniki zostały poklasyfikowane zgodnie z kryteriami składniowymi i semantycznymi po to, aby wskazać zdarzenia, które dopuszczają tego typu alternacje walencyjne oraz dominujące korelacje semantyczne, zachodzące między parami czasowników.
Słowa kluczowe
struktura predykatowo-argumentowa, tranzytywizacja, labilność, kauzatywność, antykauzatywność
Bibliografia
Croft, W. (1994). Voice: Beyond control and affectedness. In: B. A. Fox, P. Hopper (eds.), Voice: Form and function (89–118). Amsterdam: John Benjamins.
Dixon, R.M.W. (1994). Ergativity. Cambridge: Cambridge University Press.
Dixon, R., Aikhenvald, A. (2000). Introduction. In: R. Dixon, A. Aikhenvald (eds). Changing Valency: Case Studies in Transitivity (1–29). Cambridge: Cambridge University Press.
Givón T. (1991). Isomorphism in the grammatical code: Cognitive and biological considerations, Studies in Language, 15, 85–114. DOI: https://doi.org/10.1075/sl.15.1.04giv
Goldberg, A.E. (1995). Constructions: A Construction Grammar Approach to Argument Structure. Chicago: University of Chicago Press.
Halе, К., Keyser, J. (1986). Some transitivity alternations in English. ASJU, XX(3), 605–638.
Haspelmath, M. (1993). More on the typology of inchoative/causative verb alternations. In: B. Comrie, M. Polinsky (eds.), Causatives and transitivity (87–120). Amsterdam: Benjamins.
Haspelmath, M. et al. (2014). Coding causal-noncausal verb alternations: A form-frequency correspondence explanation, Journal of Linguistics, 50(3), 587–625.DOI: 10.1017/S0022226714000255
Hilpert, M. (2014). Construction Grammar and its Application to English. (Edinburgh Textbooks on the English Language). Edinburgh: Edinburgh University Press. Januševa, V., Spasov, Lj. (2004). Za nekoi pointeresni slučai na proširuvanje na ednoargumentskite predikati vo makedonkiot jazik. In: Zbornik trudovi od 29 naučna konferencija SMJLK (237–253). Skopje: UKIM.
Kehayov, P., Vihman V. (2014). The lure of lability: A synchronic and diachronic investigation of the labile pattern in Estonian, Linguistics, 52(4), 1061–1105. DOI: 10.1515/ling-2014-0016
Koneski, B. (1967). Istorija na makedonskiot jazik. Skopje: Kultura.
Koneski, B. (1987). Gramatika na makedonskiot literaturen jazik. Skopje: Kultura.
Korubin, B. (1990). Na makedonsko gramatički temi. Skopje: Institut za makedonski jazik „Krste Misirkov”, 317–322.
Kulikov, L., Lavidas N. (2014). Introduction, Linguistics, 52(4), 871–877. DOI: 10.1515/ling-2014-0010
Kulikov, L. et al. (eds.). (2006). Case, valency and transitivity. Amsterdam: John Benjamins.
Langacker, R.W. (2008). Cognitive grammar. A basic introduction. Oxford: Oxford University Press.
Letuchiy, A. (2009). Towards a typology of labile verbs: Lability vs. Derivation. In: P. Epps,
A. Arkhipov (eds.), New Challenges in Typology: Transcending the Borders and Refining the Distinctions (247–268). Berlin: Mouton de Gruyter.
Letuchiy, A. (2015). Historical development of labile verbs in modern Russian, Linguistics 53(3), 611–647.
Levin, B. (2018). Argument Structure, Oxford Bibliographies obtained from https://www.oxfordbibliographies.com/view/document/obo-9780199772810/obo-9780199772810-0099.xml (DOI: 10.1093/OBO/9780199772810-0099)
Nichols, J. et al. (2004). Transitivizing and detransitivising languages, Linguistic Typology, 8(2), 149–211. DOI: 1430–0532/2004/008-0149
Perek, F. (2015). Argument Structure in Usage-Based Construction Grammar, Experimental and corpus-based perspectives. Amsterdam–Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.
Spasov, Lj. (1981). Preodnosta na glagolite vo makedonskiot jazik. Doktorska disertacija. UKIM, Skopje.
Topolinjska, Z. (1995). Makedonskite dijalekti vo Egejska makedonija, Kniga 1. In: Sintaksa, Tom I. Skopje: MANU.
Zhang, L. (2019). A Study into the Prototypicality of Chinese Labile Verbs, Cognitive Semantics, 5, 1–31. DOI: 10.1163/23526416-00501001
School of Foreign Languages University AUE-FON, Skopje Macedonia
https://orcid.org/0000-0002-4447-4289
Faculty of Philology “Blaže Koneski” University of Ss Cyril and Methodius, Skopje Macedonia
https://orcid.org/0000-0002-1334-0501
