Rozumienie współczesne i dzieje wyrażenia miłość własna w polszczyźnie

Abstrakt

W artykule przedstawiamy dzieje wyrażenia miłość własna (stabilizującego się w języku polskim między XVII a końcem XVIII w.) i jego współczesne rozumienie, w tym w psychologii. W wyniku analizy semantycznej (z wykorzystaniem językowych korpusów XVII–XVIII i XX–XXI w.) wydzielamy dwa sposoby rozumienia tego wyrażenia: 1) ‘miłość własną₁’ – neutralny stan psychiczny, który obejmuje: ‘poczucie swojej odrębności, akceptację siebie, pragnienie dobra dla siebie i poczucie własnej wartości’; 2) ‘miłość własną₂’ – oceniany negatywnie stan psychiczny, który obejmuje: ‘wyolbrzymione poczucie własnej wartości, pragnienie dobra wyłącznie dla siebie, pragnienie uznania ze strony innych’. Na koniec rekonstruujemy metaforyczne obrazowanie miłości własnej utrwalone we współczesnej polszczyźnie.