Świadectwa zanikającego dziedzictwa językowego w mowie potomków osadników niemieckich na Mazowszu na podstawie notatek służbowych i pamiętników nauczycielki szkoły podstawowej z lat 50.–70. XX wieku


Abstrakt

W tym artykule opisano niemieckie leksykalne i niektóre składniowe świadectwa utraconego języka ojczystego w mowie potomków osadników niemieckich na Mazowszu, zapisane przez nauczycielkę z osiedla Radziwie koła Płocka w notatkach służbowych i prywatnym pamiętniku w latach 50.–70. XX wieku. Zwrócono uwagę na szybki zanik nieznanych polszczyźnie ogólnej germanizmów oraz dłuższe utrzymywanie się cech składniowych w mowie tych osób.

Słowa kluczowe

dziedzictwo językowe; leksykalne i składniowe germanizmy; niemieccy osadnicy na Mazowszu w Polsce

Baraniuk, T. (2014). Radziwiacy i płocczanie czyli o społecznym tworzeniu wizerunku sąsiada. Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego, VI, 17–32.

CLARIN-PL. (n.d.). Polska infrastruktura CLARIN. http://clarin-pl.eu/.

Gryszpanowicz, P., Piekarski, T. (2022). Radziwie: Szkice o historii i literaturze. Płock: Płocki Instytut Wydawniczy.

Hentschel, G., Tambor, J., Fekete, I. (2021) Frequenzwörterbuch deutscher Lehnwörter im Schlesischen der Gegenwart: Mit Kommentaren zur Etymologie / Słownik frekwencyjny niemieckich zapożyczeń leksykalnych we współczesnym lekcie śląskim: Z komentarzami etymologicznymi. Oldenburg: BIS-Verlag.

Hentschel, G., Tambor, J., Fekete, I. (2022). Das Schlesische und seine Sprecher: Etablierung in der Gesellschaft, Attitüden, Vitalität der Germanismen / Śląski lekt i jego użytkownicy: rozpowszechnienie, postawy społeczne wobec śląszczyzny, żywotność germanizmów w lekcie śląskim. Berlin: Peter Lang.

Machálek, T. (2020). KonText: Advanced and flexible corpus query interface. Proceedings of the 12th Conference on Language Resources and Evaluation (LREC 2020), 7003–7008.

Nowak, B. (2023). Poznajmy historyczne zakątki Radziwia. Pozyskano z http://petronews.pl/poznajmy-historyczne-zakatki-radziwia-zdjecia/ [data dostępu: 08.02.2023].

Pobierz

Opublikowane : 2024-10-21


Roszko, R. (2024). Świadectwa zanikającego dziedzictwa językowego w mowie potomków osadników niemieckich na Mazowszu na podstawie notatek służbowych i pamiętników nauczycielki szkoły podstawowej z lat 50.–70. XX wieku. Prace Filologiczne, 315-331. https://doi.org/10.32798/pf.1574

Roman Roszko  roman.roszko@ispan.edu.pl