Wielojęzyczność Polaków we wsi Słoboda-Raszków w Naddniestrzu
Abstrakt
Przedmiotem artykułu jest mniejszość polska w naddniestrzańskiej wsi Słoboda-Raszków i używane przez nią w różnych sferach komunikacji języki. Szczególną uwagę zwrócono na użycie języka i/lub języków w sferze rodzinnej, sąsiedzkiej i religijnej oraz językowi, w którym ankietowani pobierali naukę. Wyniki badań pochodzą z ankiet terenowych przeprowadzonych w latach 2019–2022. Oficjalne języki Naddniestrza to rosyjski, ukraiński i mołdawski. Najstarsze pokolenie uczyło się w szkole w języku ukraińskim, będącym wówczas językiem administracji państwowej, późniejsze pokolenia pobierały naukę w języku rosyjskim. Również dzisiaj uczniowie w szkole w Słobodzie-Raszków uczą się w języku rosyjskim. Język polski występuje w sferze modlitw prywatnych oraz jest nauczany jako język obcy obok angielskiego.
Słowa kluczowe
Polacy w Naddniestrzu; Polacy w Słobodzie Raszków; wielojęzyczność; słobodzka mowa; gwary podolskie
Bibliografia
Jankowski, J. (2018). „Szwajcaria Wschodu”, czyli sienkiewiczowski Raszków. Szkice z podróży na Wschód, 2.07.2017, Fraza, 2018, 3–4 (101–102), 281–287.
Krasowska, H. (2022). Polacy między Donem, Dniestrem a Prutem. Biografie językowe. Warszawa: Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk.
Mazur, J. (1995). Nauczanie języka polskiego w Mołdawii. Stan i potrzeby. W: E. Walewander (red.), Polacy w Mołdawii (201–215). Lublin: Stowarzyszenie „Wspólnota Polska”.
Oleinic, A. (2019). Tożsamość Naddniestrzańskich Polaków na przykładzie wsi Słoboda-Raszków (niepublikowana praca magisterska). Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Pogrebna, J. (1999). Życie religijne we wsi Słoboda-Raszków od rewolucji październikowej do roku 1979 (niepublikowana praca magisterska). Papieska Akademia Teologiczna, Kraków.
SGKP (1888). Sulimierski, F., Chlebowski, B., Walewski, W. (red.), Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, IX. Warszawa: Nakładem Władysława Walewskiego.
Pogrebnaâ, Û. (2008). Religioznaâ žizn’ sela Sloboziâ-Raškov Kamenskogo rajona. 1917–1979, Analecta Catholica, III, 253–296.
Saganova, N. (2005). Letopis’ rimo-katoličeskoj cerkvi v respublike Moldova. 1987–2002, Analecta Catholica, I, 49–104.
Sztul, A. (2002). Zwyczaje i obrzędy adwentowe i bożonarodzeniowe w Słobodzie-Raszkowo (Moldova) (niepublikowana praca magisterska). Wydział Teologii Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn.
Štul’, A. (2006). Tradicii i obrâdы v period adventa i roždestva hristova v sele Sloboziâ-Raškov, Analecta Catholica, II, 263–285.
Wielgosz, K. M. (2011). Odrodzenie polskości w Mołdawii w latach 1995–2011, Jutrzenka, 6, 6–10.
Žilko, F. T. (1955). Narisi z dialektolohiï ukraïns’koï movi. Kiïv: Deržavne učbovo-pedahohične vydavnytstvo „Radians’ka škola”.
Majdanovič, V. (2001). Ateizaciâ v Slobode-Raškovo v 1960–1990 godah, kak proâvlenie presledovaniâ katoličeskoj cerkvi (niepublikowana praca dyplomowa). Institut Religioznyh Nauk Kamenec-Podol’skoj eparhii, Gorodok.