Analiza narracyjna jako metoda badań nad wizerunkiem organizacji
Abstrakt
Analiza narracyjna stanowi skuteczną metodę badawczą służącą zgłębianiu i zrozumieniu wizerunku instytucji dzięki identyfikacji i analizie istotnych narracji związanych z organizacją, które wpływają na sposób postrzegania jej przez otoczenie. W artykule omówiono teoretyczne podstaw analizy narracyjnej jako metody nadal rzadko wykorzystywanej w polskich badaniach – zwłaszcza językoznawczych. Przedstawiono także autorski model badań narracyjnych, uwzględniający elementy analizy jakościowej i ilościowej (analiza słów kluczowych, analiza pól semantycznych oraz rekonstrukcja story line). Na przykładzie badań nad narracją w Związku Harcerstwa Polskiego omówiono sposób, w jaki można wykorzystać analizę narracyjną do badania wizerunku organizacji tak, aby m.in. zidentyfikować dominujące narracje, ich treść, struktury oraz sposób ich oddziaływania na interesariuszy organizacji.
Słowa kluczowe
story line; zarządzanie narracją; komunikacja organizacji
Bibliografia
Corvellec, H. (2012). Narratives in and about organizations: an anthropology, a mode of enquiry and a leadership tool, Service Studies, 16, 1–16.
Czarniawska, B. (2000). The uses of narrative in organization research, GRI reports 2000, 5, 1–39.
Czyżewski, M. i in. (red.). (2017). Analiza dyskursu publicznego. Przegląd metod i perspektyw badawczych, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Sedno.
De Fina, A., Georgakopoulou, A. (2011). Analyzing Narrative: Discourse and Sociolinguistic Perspectives, Cambridge: Cambridge University Press.
De Fina, A., Johnstone, B. (2015). Discourse Analysis and Narrative. W: D. Tannen i in. (red.), The Handbook of Discourse Analysis (152–167). Massachusetts & Oxford: Blackwell Publishers.
Dziedziczak-Foltyn, A., Musiał, K. (2015). Dyskursy modernizacyjne i wielkie narracje rozwoju. Polska a kraje nordyckie, Przegląd Socjologiczny, 64, nr 2, 9–43.
Filar, D. (2014). Narracyjność w badaniach interdyscyplinarnych a kategorie narracyjne w semantyce. W: D. Filar, D. Piekarczyk (red.), Narracyjność języka i kultury (13–34). Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Gabryś, B. (2014a). Analiza narracji w mikro- i małych organizacjach: ujęcie teoretyczne. Problemy Zarządzania, 3, 236–247.
Gabryś, B. (2014b). Dyskurs organizacyjny: możliwości i ograniczenia wykorzystania w badaniach. Organization and Management, 1, 119–130.
Gabryś, B. (2014c). Terapeuta czy kontroler, czyli dominujący dyskurs w organizacji i przykład jego analizy. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu: Nowe kierunki w zarządzaniu przedsiębiorstwem – wiodące orientacje, 340, 266–274.
Gimenez, J. (2010). Narrative analysis in linguistic research. W: L. Litosseliti (red.), Research Methods in Linguistics (198–215). London: Continuum.
Haajer, M. (2006). Doing Discourse Analysis: Coalitions, Practices, Meaning. W: M. van den Brink, T. Metze, Words matter in policy and planning. Discourse theory and method in the social sciences (65–76). Utrecht: Netherlands Geographical Studies.
Hess, A. (2013). Społeczni uczestnicy medialnego dyskursu politycznego w Polsce. Mediatyzacja i strategie komunikacyjne organizacji pozarządowych. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Johnstone, B. (2001). Discourse Analysis and Narrative. W: D. Tannen i in. (red.), The Handbook of Discourse Analysis, (152–167). Massachusetts & Oxford: Blackwell Publishers.
Kołodziej, J. (2018). Analiza narracyjna. Przygotowanie projektu badań. W: A. Szymańska i in. (red.), Metody badań medioznawczych i ich zastosowanie (45–66). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Kujawa, I. (2009). Strategie dyskursu polityki a medialny obraz świata (na materiale współczesnej prasy niemieckiej). Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin – Polonia, XXVII, 2, sectio FF, 43–58.
Kulas, P. (2014). Narracja jako przedmiot badań oraz kategoria teoretyczna w naukach społecznych. Kultura i Społeczeństwo, 4, 111–130.
Malewska-Szałygin, A. (2004). Tradycja stosowania pojęcia dyskurs i jego przydatność w antropologii codzienności. Etnografia Polska, t. XLVIII, z. 1-2, 81-97.
Pałka, P. (2009). Strategie dyskursywne w rozmowie handlowej. Katowice: Wydawnictwo Śląsk.
Pawliszak, P. (2017). Analiza narracyjna dyskursu publicznego. W poszukiwaniu struktur kulturowych i procesów narzucania znaczeń formujących politykę ekologiczną. W: M. Czyżewski i in. (red.), Analiza dyskursu publicznego. Przegląd metod i perspektyw badawczych. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Sedno.
Pawliszak, P., Steciąg, M. (2017). Ekologiczna modernizacja w państwowym socjalizmie. Narracyjna analiza dyskursu ekologicznego w PRL-u. W: M. Czyżewski i in. (red.), Polskie sprawy 1945-2015. Warsztaty analizy dyskursu (107–150). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Sedno.
Pogłębiona Ewaluacja Systemu Pracy z Kadrą w ZHP 2022. (2023). Oprac. Główna Kwatera ZHP, wewnętrzne dokumenty organizacji.
Polletta, F., Gardner, B.G. (2015). Narrative and social movements. W: D.D. Porta, M. Dianni (red.), The Oxford Handbook of Social Movements (534–548). Oxford: Oxford University Press.
Rudnicki, S. (2018). Pojęcie dyskursu – przegląd definicji. Studia Politologica Ucraino-Polona, 8, 171–178.
Ryan, M.L. (2007). Toward definition of narrative. W: D. Herman (red.), The Cambridge Companion to Narrative (22–35). Cambridge: Cambridge University Press.
Sole, D., Wilson, D.G. (2002). Storytelling in Organizations: The power and traps of using stories to share knowledge in organizations. LILA, Harvard, Graduate School of Education, 1, 1–12.
Steciąg, M. (2009). Słowa-klucze w ekologii i ich krytyka z perspektywy ekolingwistycznej. Problemy Ekorozwoju, 2, 61–68.
Svarstad, H. (2008). Discourse and narrative analysis: Concepts and methodology. Pozyskano z http://www.umb.no/statisk/papia/ekosiasa_discoursesnarratives_may_2008_handout.pdf [data dostępu: 19.07.2023].
Vaara, E., Sonenshein, S., Boje, D. (2016). Narratives as Sources of Stability and Change in Organizations: Approaches and Directions for Future Research. Academy of Management Annals, 1, 495–560.
van Dijk, T. (2001). Dyskurs jako struktura i proces (G. Grochowski, tłum.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Wasilewski, J. (2012). Opowieści o Polsce: retoryka narracji. Warszawa: Headmade.
Webster, L., Mertova, P. (2007). Using Narrative Inquiry as a research method. An introduction to using critical event narrative analysis in research on learning and teaching. London & New York: Routledge/Taylor & Francis Group.
Witosz, B. (2016). Czy potrzebne nam typologie dyskursu? W: B. Witosz i in. (red.), Dyskurs i jego odmiany (22–30). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II Polska
