Nie tylko RATATUJA – jak o jedzeniu i gotowaniu mówią bohaterowie animacji "Ratatuj" w polskiej wersji dubbingowej
Abstrakt
Celem artykułu jest prezentacja wyników analizy polskojęzycznej wersji animacji Ratatuj, którego akcja rozgrywa się w dużej mierze na zapleczu paryskiej restauracji. Z przedmiot badań obrałam leksykę semantycznie związaną z kulinariami oraz obecne w filmie nazwy własne (jego tytuł, imiona i nazwiska niektórych bohaterów). Analiza ujawnia dominację omawianej leksyki w warstwie werbalnej filmu, w której wykorzystano 97 jednostek związanych z kulinariami notowanych 258 razy. Zebrane leksemy układają się w 5 pól semantycznych, wśród których liczebnie i frekwencyjnie dominuje pole związane z rodzajami spożywanych dań. Przeprowadzona analiza dowodzi, że w doborze zarówno warstwy leksykalnej, jak i onimicznej twórcy filmu kierowali się potrzebami zróżnicowanego pod względem wieku odbiorcy animacji, którym jest zarówno dziecko w wieku wczesnoszkolnym lub przedszkolnym, jak i jego rodzic.
Słowa kluczowe
leksyka kulinarna, film animowany, dyskurs filmowy, onimy medialne
Bibliografia
Ciapara, E. (2007). Ratatuj. Film, 7, 11.
Ginter, A. (2020). Metafory synestezyjne w opisach doznań zapachowych we współczesnym języku rosyjskim (na podstawie wpisów na blogach o tematyce perfumeryjnej). Linquodidactica, 24, 67–82. doi:10.15290/lingdid.2020.24.06
Hask – http://pelcra.pl/hask_pl/ [dostęp 22.10.2021].
https://dubbingpedia.pl/wiki/Ratatuj (dostęp 22.10.2021)
Kresa, M. (2017). Kraina Lodu” i „Delfin Plum” na warsztacie polonisty? – analiza nieliterackich odmian polszczyzny w filmach animowanych. W: E. Wierzbicka-Piotrowska (red.), Przekraczanie granic języka (143–159). Warszawa: Wydawnictwo Elipsa.
Kresa, M. (2018). Jak mówi filmowy ursus loquens. Związki frazeologiczne w językowej kreacji bohatera filmu familijnego na przykładzie dubbingu filmów „Paddington 1” i „Paddington 2”. W: E. Wierzbicka-Piotrowska, M. Wanot-Miśtura (red.), Literacki homo loquens (71–84).Warszawa: Wydawnictwo Elipsa.
Kresa, M. (2019). Filmowa stylizacja gwarowa na przykładzie lwowskiego bałaku w polskich filmach fabularnych (1936–2012). Warszawa: Wydawnictwo Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego.
Kubiński, P. (2005). Dystans ironiczny w grach Wiedźmin i Wiedźmin 2: Zabójcy królów. W: R. Dudziński i in. (red.), Wiedźmin. Bohater masowej wyobraźni. Wrocław: Stowarzyszenie Badaczy Popkultury i Edukacji Popkulturowej „Trickster”.
Lesz-Duk, M. (2003). Słownictwo kulinarne we współczesnej polszczyźnie. Częstochowa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie.
Sikora, I. (2013). Dubbing filmów animowanych. Strategie translatorskie w polskim dubbingu anglojęzycznych filmów animowanych. Nysa: Oficyna Wydawnicza PWSZ.
Skowronek, B. (2020). Język w filmie. Ujęcie mediolingwistyczne. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
Śmiech, J. (2018). Wartościowanie w filmach animowanych dla dzieci (na materiale polskim i rosyjskim) (niepublikowana rozprawa doktorska). Sosnowiec.
Trysińska, M. (2007). Agresja językowa w japońskich filmach animowanych dla dzieci na przykładzie anime pt. „Yu-Gi-Oh”. W: A. Mikołajczuk, R. Pawelec (red.), Na językoznawczych ścieżkach (133–144). Warszawa: Wydawnictwo Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego.
Trysińska, M. (2010). Zachowania komunikacyjno-językowe bohaterów filmów animowanych dla dzieci (na przykładzie rozmów prowadzonych w rodzinie). Studia Pragmalingwistyczne 2, 227–238.
Witaszek-Samborska, M. (2005). Studia nad słownictwem kulinarnym we współczesnej polszczyźnie. Poznań: Wydawnictwo UAM.
WSJP. (2021). P. Żmigrodzki (red.), Wielki słownik języka polskiego. Pobrano z lokalizacji https://wsjp.pl
Wydział Polonistyki, Uniwersytet Warszawski Polska
https://orcid.org/0000-0001-8673-1098
