Analiza najnowszego słownictwa polskiego z pola tematycznego JEDZENIE – na materiale słownika Obserwatorium Językowego UW. Analiza formalna jednostek i analiza ilościowa pola
Abstrakt
Tematem artykułu jest formalna i ilościowa analiza poszczególnych typów neologizmów wyróżnionych w polu tematycznym JEDZENIE. Pierwszym krokiem było oddzielenie jednostek ciągłych oraz jednostek nieciągłych – pod względem kryterium formalnego (ortograficznego). W obrębie jednostek ciągłych zostały wskazane zapożyczenia (posegregowane także ze względu na kryterium stopnia przyswojenia), neologizmy słowotwórcze (pokazano relacje między derywacją prostą a kompozycją w materiale) i neosemantyzmy.
W obrębie jednostek nieciągłych przeanalizowano neofrazeologizmy, zestawienia, neologizmy semantyczne oraz słowotwórcze. Punktem dojścia było wskazanie układu ilościowego poszczególnych kategorii. Autor próbuje odpowiedzieć na pytanie, w jaki sposób miejsce pola tematycznego w systemie leksykalnym polszczyzny wpływa na typy jednostek neologicznych pojawiających się w tym polu.
Słowa kluczowe
neologizm, zapożyczenie, neologizm słowotwórczy, neosemantyzm, neofrazeologizm
Bibliografia
Hącia, A., Kłosińska, K., Łachnik, J., Pędzich, B. (2021a). Słownik polskich neologizmów w Obserwatorium Językowym Uniwersytetu Warszawskiego. W: E. Horyń, E. Młynarczyk (red.), Dialog z Tradycją, t. IX. Językowe świadectwo przemian społecznych i kulturowych (109–130). Kraków: Collegium Collumbinum.
Hącia, A., Kłosińska, K., Łachnik, J., Pędzich, B. (2021b). Problemy metodologiczne związane z opisem nowych jednostek języka na przykładzie słownika neologizmów (OJ UW). W: E. Horyń, E. Młynarczyk (red.), Dialog z Tradycją, t. IX. Językowe świadectwo przemian społecznych i kulturowych (131–153). Kraków: Collegium Collumbinum.
Jadacka, H. (2001). System słowotwórczy polszczyzny (1945–2000). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Jadacka, H. (2005). Kultura języka polskiego. Fleksja, słowotwórstwo, składnia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kłosińska, K. (2014). Dedykować, dedykowany. Poradnik Językowy, 10, 68–75.
Kłosińska, K. (2017). O zagrożeniach i bogactwie polszczyzny – dwadzieścia lat później. W: K. Kłosińska, R. Zimny (red.), Przyszłość polszczyzny – polszczyzna przyszłości. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.
Lewicki, A.M., Pajdzińska, A. (2001). Frazeologia. W: J. Bartmiński (red.), Współczesny język polski (315–334). Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Łachnik, J. (2010). Rodzina modeli jako wskaźnik stopnia nasycenia kompozycją łańcuchów derywacyjnych. W: I. Burkacka, R. Pawelec, D. Zdunkiewicz-Jedynak (red.), Słowa – kładki, na których spotykają się ludzie różnych światów (209–236). Warszawa: Wydawnictwo Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego.
Łachnik, J. (2022). Nowe słownictwo związane z jedzeniem – na materiale Obserwatorium Językowego UW. Próba rekonstrukcji struktury pola tematycznego. Poradnik Językowy, 2, 22–45.
Markowski, A. (2012). Wykłady z leksykologii. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Witaszek-Samborska, M. (2005). Studia nad słownictwem kulinarnym we współczesnej polszczyźnie. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Adama Mickiewicza.
Wykaz skrótów
GWJP 2 – Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia, red. R. Grzegorczykowa, R. Laskowski, H. Wróbel, t. 2. Warszawa 1999.
SGS 1, 2 – Słownik gniazd słowotwórczych współczesnego języka ogólnopolskiego, t. 1, T. Vogelgesang, Gniazda odprzymiotnikowe, t. 2, H. Jadacka (red.), Gniazda odrzeczownikowe. Kraków 2001.
USJP – Uniwersalny słownik języka polskiego, red. S. Dubisz. Warszawa 2003.
WSJP – Wielki słownik języka polskiego, red. P. Żmigrodzki, www.wsjp.pl.
WSWO – Wielki słownik wyrazów obcych, red. M. Bańko, Warszawa 2005.
Wydział Polonistyki, Uniwersytet Warszawski Polska
https://orcid.org/0000-0001-5169-3159
