Akcent w deklinacji połabskiego rzeczownika w ujęciu diachronicznym
Abstrakt
Akcent wyrazowy języka połabskiego był od dekad nierozwiązanym problemem polabistyki. Mógł on padać na ostatnią lub przedostatnią sylabę wyrazu. Autor podejmuje próbę wyprowadzenia akcentu wyrazowego z akcentu prasłowiańskiego, zakładając tak mało zmian, jak to tylko możliwe. Nową rzeczą w tym artykule jest uwzględnienie wpływu przyimków na położenie akcentu, a także wzięcie pod uwagę germanizmów. Udało się tym sposobem z zadowalającym rezultatem zrekonstruować paradygmaty akcentowe dla najważniejszych deklinacji rzeczowników o jednosylabowym temacie.
Słowa kluczowe
język połabski; akcent; akcentuacja; rekonstrukcja
Bibliografia
Benešić, J. (1939). Gramatyka języka chorwackiego czyli serbskiego, Instytut Wydawniczy „Bibljoteka Polska”.
Carlton, T. R. (1998). Polabian stress, part 1: the noun, „Slavia Occiden- talis”, tom 55, 7–26.
Carlton, T. R. (1998). Polabian stress, part 2: the verb and adjective, „Sla- via Occidentalis”, tom 56, 43–58.
Dejna, K. (1968). Z dialektalnych przesunięć akcentu w języku ukraińskim, „Slavia Occidentalis”, tom 27, 51–55.
Derksen, R. (2008). Etymological dictionary of the Slavic inhereted lexicon, Leiden.
Muka, A. (1904). Szczątki języka połabskiego Wendów lüneburskich, „Materyały i prace komisyi językowej akademii umiejętności w Krakowie”, 313–569.
Kortlandt, F. (2011). Polabian accentuation, https://www.kortlandt.nl/publications/art107e.pdf [31 XII 2021]
Kuryłowicz, J. (1955). Akcentuacja połabska, „Studia z filologii polskiej i słowiańskiej 1”, 349-374.
Polański, K. (1962). Morfologia zapożyczeń niemieckich w języku połabskim, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo.
Polański, K. (2010). Gramatyka języka połabskiego, https://www.sbc.org.pl/dlibra/show-content/publication/edition/18899 [31 XII 2021]
Polański, K., Sehnert J. A. (1967). Polabian-English dictionary, Den Haag, Paris: Mouton&Co.
SEJDP: Lehr-Spławiński, T.; Polański, K. (1962-1994). Słownik etymologiczny języka Drzewian połabskich, zeszyty 1-6, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo/Wydawnictwo Energeia.
Topolińska, H. (1964). Stosunki iloczasowe polsko-pomorskie, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo.
Зализняк, А. А. (2014). Древнерусское ударение, общие сведения и словарь, Москва: Языки славянской культуры.
Transliteration
Zalizni͡ak, A. A. (2014). Drevnerusskoe udarenie, obshchie svedenii͡a i slovarʹ, Moskva: I͡Azyki slavi͡anskoĭ kulʹtury.
Uniwersytet Warszawski Polska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
PRAWA AUTORSKIE
Rocznik „Zeszyty Łużyckie” jest wydawany na licencji niewyłącznej: Creative Commons - Uznanie autorstwa 3.0 PL (CC-BY)
(https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/pl/legalcode). Przesłanie artykułu oznacza zgodę na jego udostępnienie na tej licencji. Licencja zostaje udzielona Wydawnictwom Uniwersytetu Warszawskiego na 5 lat (po upływie tego terminu przekształca się w zgodę udzieloną na czas nieoznaczony) na następujące pola eksploatacji:
• utrwalanie i zwielokrotnianie w dowolnej liczbie egzemplarzy (w tym w tłumaczeniu na inne języki) w znanych w dniu zawarcia niniejszego porozumienia technikach: drukiem w dowolnej formie, techniką cyfrową, techniką reprograficzną, za pomocą zapisu magnetycznego, zapisu na kliszy fotograficznej, oraz wprowadzania egzemplarzy do obrotu;
• wprowadzanie do sieci komputerowej Wydawcy;
• publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, a w szczególności rozpowszechnianie w sieciach informatycznych, w tym komputerowych (Internet, sieci lokalne), telefonicznych oraz innych znanych w chwili zawarcia niniejszej umowy;
• najem, użyczanie;
• nadawanie za pomocą wizji i/lub fonii przewodowej albo bezprzewodowej przez stacje naziemne bądź satelitarne;
• kopiowanie i powielanie w technologiach fotomechanicznych lub innych znanych w dniu zawarcia porozumienia;
• publiczne odtwarzanie;
• wykorzystywanie do celów reklamowych i promocyjnych, w tym w sieciach informatycznych.
