Inteligencja na emigracji w odbiorze pracowników służb specjalnych Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej i Ludowej Republiki Bułgarii
Abstrakt
Based on an analysis of Polish and Bulgarian archival documents, the author presents the image of Polish and Bulgarian intelligentsia in exile, from the perspective of the communist Secret Service employees. The article explains the nomenclature used to refer to the representatives of intellectuals living abroad at the time and to their characteristics, and lists charges against the intelligentsia. This analysis reveals that the approach taken towards emigrants among Polish service officers was rather neutral, while the Bulgarian documents contain predominantly negative expressions.Słowa kluczowe
emigracja w dokumentach służb specjalnych; język służb specjalnych; inteligencja w dokumentach służb specjalnych; teczki służb specjalnych
Bibliografia
Dojka, I. (2011). Zakazany słownik, czyli żargon funkcjonariuszy bezpieczeństwa PRL. Kraków: Dom Wydawniczy Rafael.
Drużyńska, J.; Jankowski, S. M. (2006). Kolacja z konfidentem. Piwnica pod Baranami w dokumentach Służby Bezpieczeństwa. Warszawa: Arkadiusz Wingert. Jastrzębska–Golonka, D. (2020). Język dokumentów resortu bezpieczeństwa w latach 1944–1956. W: Syrnyk, J.; Klementowski, R.; Mikołajczak, K. (red.),
Aparat bezpieczeństwa w perspektywie antropologii organizacji i antropologii władzy. Wrocław – Warszawa: IPN, 157–185.
Mazurkiewicz–Sułkowska, J. (2022). Językowe wykładniki rezerwy prawdziwościowej w teczkach służb specjalnych PRL i RLB. W: Bednarska, K. (red.), Contributions to the 24nd Annual Scientific Conference of the Association of Slavists. Wiesbaden: Harrassowitz (przyjęte do druku).
Misiak, M. (2020). Język dokumentów Służby Bezpieczeństwa – rekonesans badawczy. W: Syrnyk, J. i Klementowski, R. (red.), Aparat bezpieczeństwa w perspektywie antropologii organizacji i antropologii władzy. Wrocław – Warszawa: IPN, 185–203.
Paczkowski, A. (2004). Bardzo krótki słownik wywiadu. W: Biuletyn IPN 11 (46). 67–70.
Pleskot, P. (2019). Góry i Teczki. Opowieści człowieka umiarkowanego. Warszawa: IPN.
Sokołowski, D.; Żydonik, R. (2019). Kryptonim „Klan”. Służba Bezpieczeństwa wobec NSZZ „Solidarność” w Gdańsku, t. 2. Gdańsk – Warszawa: IPN.
Комисия за разкриване на документите и за обявяване на принадлежност на български граждани към Държавна сигурност. (2015). Държавна сигурност и българска интелигенция. Документален сборник. София: КРДОПБГДСРСБГА.
Transliteration
Komisii͡a za razkrivane na dokumentite i za obi͡avi͡avane na prinadlezhnost na bŭlgarski grazhdani kŭm Dŭrzhavna sigurnost. (2015). Dŭrzhavna sigurnost i bŭlgarska inteligent͡sii͡a. Dokumentalen sbornik. Sofii͡a: KRDOPBGDSRSBGA.
Uniwersytet Łódzki Polska
https://orcid.org/0000-0001-5579-3472
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
PRAWA AUTORSKIE
Rocznik „Zeszyty Łużyckie” jest wydawany na licencji niewyłącznej: Creative Commons - Uznanie autorstwa 3.0 PL (CC-BY)
(https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/pl/legalcode). Przesłanie artykułu oznacza zgodę na jego udostępnienie na tej licencji. Licencja zostaje udzielona Wydawnictwom Uniwersytetu Warszawskiego na 5 lat (po upływie tego terminu przekształca się w zgodę udzieloną na czas nieoznaczony) na następujące pola eksploatacji:
• utrwalanie i zwielokrotnianie w dowolnej liczbie egzemplarzy (w tym w tłumaczeniu na inne języki) w znanych w dniu zawarcia niniejszego porozumienia technikach: drukiem w dowolnej formie, techniką cyfrową, techniką reprograficzną, za pomocą zapisu magnetycznego, zapisu na kliszy fotograficznej, oraz wprowadzania egzemplarzy do obrotu;
• wprowadzanie do sieci komputerowej Wydawcy;
• publiczne udostępnianie utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i w czasie przez siebie wybranym, a w szczególności rozpowszechnianie w sieciach informatycznych, w tym komputerowych (Internet, sieci lokalne), telefonicznych oraz innych znanych w chwili zawarcia niniejszej umowy;
• najem, użyczanie;
• nadawanie za pomocą wizji i/lub fonii przewodowej albo bezprzewodowej przez stacje naziemne bądź satelitarne;
• kopiowanie i powielanie w technologiach fotomechanicznych lub innych znanych w dniu zawarcia porozumienia;
• publiczne odtwarzanie;
• wykorzystywanie do celów reklamowych i promocyjnych, w tym w sieciach informatycznych.
