ZASADY ETYCZNE
Postanowienia ogólne
- Etyka działań czasopisma „Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo” jest zgodna z wytycznymi COPE Best Practice Guidelines for Journal Editors i obowiązuje w równym stopniu Redakcję, Radę Naukową, Autorów, Recenzentów i Wydawcę.
- Wszystkie artykuły zgłoszone do publikacji w czasopiśmie „Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo” są sprawdzane pod kątem zgodności z zasadami etyki wydawniczej, rzetelności i wartości naukowej (zob. Proces recenzji).
Przeciwdziałanie praktykom nieetycznym
Redakcja i Wydawca pisma dokładają wszelkich starań, aby w procesie recenzji i redakcji przeciwdziałać zachowaniom nieetycznym (np. plagiatowi, autoplagiatowi, fałszowaniu danych, konfliktowi interesów, ghost-writing, guest authorship i courtesy authorship). W tym celu wszystkie artykuły publikowane w czasopiśmie zostają poddane kilkuetapowemu procesowi recenzji (patrz: Proces recenzji) oraz są przeanalizowane przez program antyplagiatowy: Crossref Similarity Check (powered by iThenticate). Stosowany przez Redakcję Open Journal System również dostarcza rozwiązań, które wspierają bezpieczny i w pełni profesjonalny proces publikacji, m.in. dyskusję między autorami, redaktorami i recenzentami z zachowaniem pełnej anonimowości, śledzenie kolejnych etapów procesu redakcyjnego, wprowadzanie poprawek do artykułów (także po ich publikacji).
Reakcja na praktyki nieetyczne
W przypadku stwierdzenia zachowania nieetycznego Redakcja niezwłocznie zwraca się do Autora z prośbą o wyjaśnienia, a następnie podejmuje działania mające na celu zabezpieczenie praw autorskich osób pokrzywdzonych i ochronę czasopisma przed skutkami nadużycia zgodnie ze standardami COPE. Może to oznaczać: zaprzestanie dalszego recenzowania artykułu, odmowę publikacji artykułu, zerwanie współpracy z Autorem, wprowadzenie zmian w elektronicznej wersji artykułu lub zamieszczenie sprostowania w wersji papierowej numeru, wycofanie opublikowanego artykułu, a nawet – zawiadomienie władz jednostki, przy której afiliowany jest autor, lub wszczęcie postępowania prawnego. Wszelkie działania zostaną przeprowadzone w porozumieniu z Autorem i Wydawcą, a w przypadku spraw trudnych Redakcja zadba o odpowiednią mediację lub wsparcie prawne.
SZCZEGÓŁOWE ZASADY ETYCZNE
Obowiązki Wydawcy:
- podpisuje umowę określającą jego relacje z właścicielem czasopisma (tj. z Wydziałem Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego), która jest zgodna ze wszystkimi zasadami etycznymi wskazanymi wyżej;
- dokłada wszelkich starań, aby wspierać i promować czasopismo (zwłaszcza przy użyciu baz cytowań i możliwości bibliotek cyfrowych);
- zapewnia, że osoby zaangażowane w proces wydawania i edycji numerów pisma nie ujawnią żadnych informacji poufnych;
- zobowiązuje się do każdorazowego zgłaszania Redakcji etycznie podejrzanych działań członków zespołu;
- dostarcza oprogramowania, które wspiera zachowanie jakości merytorycznej i zasad etycznych pisma, m.in. Open Journal System, program antyplagiatowy: Crossref Similarity Check (powered by iThenticate);
- archiwizuje artykuły i indeksuje je w zewnętrznych bazach danych;
- wprowadza zamiany w artykułach, usuwa artykuły lub drukuje sprostowania do artykułów, w których wykryto treści niezgodne z kryteriami merytorycznymi lub zasadami etycznymi pisma (zwłaszcza jeśli doszło do ukrycia autorstwa lub kradzieży danych);
- przyjmuje skargi i odwołania od decyzji Redakcji i rozstrzyga sprawy sporne lub trudne;
- oferuje pomoc lub wsparcie prawne w sytuacji, gdy w procesie redakcyjnym zostaną stwierdzone działania nieetyczne.
Obowiązki Redakcji:
- dokłada wszelkich starań, by stale doskonalić proces wydawania czasopisma, wykorzystując w tym celu opinie Autorów, czytelników i recenzentów, a także dostosowując rocznik do standardów obowiązujących na rynku naukowym, wiedzy prawników oraz specjalistów od etyki wydawniczej;
- wybiera najlepszych Autorów i najlepsze artykuły, a także pozyskuje najlepszych badaczy do publikowania w piśmie;
- ocenia otrzymane artykuły wyłącznie na podstawie prezentowanych w nich treści. Żadne względy pozamerytoryczne nie mają wpływu na jej decyzję;
- zapewnia, że wszystkie przesłane i rozpatrywane do publikacji materiały są opiniowane przez co najmniej dwóch recenzentów zewnętrznych (ekspertów w danej dyscyplinie bądź znawców zagadnienia);
- jest odpowiedzialna za podjęcie decyzji, które z tekstów przedłożonych do czasopisma zostaną opublikowane (na podstawie ich znaczenia dla rozwoju badań i atrakcyjności dla czytelników, uwag recenzentów i wymogów prawnych);
- na decyzję Redakcji nie mają wpływu żadne zewnętrzne, pozaakademickie czynniki czy instytucje;
- dba, aby osoby zaangażowane w proces redagowania i recenzowania (włącznie z Redakcją) zostały odpowiednio przeszkolone i przestrzegały najnowszych wytycznych dotyczących recenzowania i zarządzania czasopismami;
- zapewnia, że podczas recenzji, redakcji i edycji wszelkie informacje dotyczące przesłanego artykułu i jego Autorów nie zostaną ujawnione;
- nie wykorzystuje nieopublikowanych treści z przesłanego manuskryptu do własnych celów badawczych bez wyraźnej pisemnej zgody Autora i chroni Autorów przed kradzieżą wyników ich dociekań;
- jest otwarta na skargi lub zażalenia od decyzji podejmowanych w procesie redakcyjnym;
- w przypadku przeoczenia zachowania o charakterze nieetycznym Redakcja w porozumieniu z Wydawcą niezwłocznie podejmie wszelkie działania, które mają na celu zabezpieczenie praw autorskich lub wycofanie artykułu do czasu wyjaśnienia sprawy, a następnie umożliwi wprowadzanie zmian, sprostowań i przeprosin także po opublikowaniu tekstu.
Obowiązki Rady Naukowej:
- wspiera i promuje czasopismo, a także ma realny wpływ na jego profil i cele;
- po publikacji numeru dzieli się opiniami na temat prowadzenia czasopisma, jego poziomu naukowego i etycznego oraz wskazuje przyszłe wyzwania stojące przed rocznikiem;
- proponuje na członków Redakcji odpowiednio wykwalifikowane osoby, które mogą aktywnie przyczyniać się do rozwoju i dobrego zarządzania czasopismem;
- formułuje precyzyjne dyrektywy, dotyczące sprawowanych funkcji i obowiązków członków Redakcji;
- współtworzy i zatwierdza Zasady etyczne pisma.
Obowiązki Autorów:
- poświadczają, że przesłany tekst jest całkowicie oryginalną pracą, a także informują w przypisach o wszystkich osobach, które przyczyniły się do powstania artykułu, jednakże tylko o tych, które naprawdę uczestniczyły w jego tworzeniu (przeciwdziałanie zjawiskom ghostwriting i guest autorship);
- akceptują wszystkie warunki wymagane do złożenia artykułu (wymienione w Wytycznych dla autorów);
- ujawniają wszelkie konflikty interesów, które mogą być interpretowane jako mające wpływ na osiągnięte w badaniach wyniki;
- wskazują wszystkie źródła finansowania publikacji, wkład instytucji naukowych i badawczych, stowarzyszeń i wszelkich innych podmiotów (financial disclosure);
- anonimizują swoje dzieło, by umożliwić proces „podwójnie ślepej” (double-blind) recenzji;
- odpowiadają na uwagi recenzentów, wprowadzają poprawki i ponownie przesyłają tekst do czasopisma w podanym terminie;
- zobowiązują się, by informować Redakcję czasopisma, jeśli wykryją błędy lub nieścisłości w swoich pracach, i współpracują w celu naprawienia usterki (w formie erraty lub, ostatecznie, przez wycofanie pracy);
- użyczają licencji niewyłącznej do opublikowania swojego artykułu na odpowiednich warunkach (zob. Wytyczne dla autorów).
Obowiązki Recenzentów:
- dokonują obiektywnej oceny artykułu, podczas której stosują wyłącznie kryteria akademickie. Każda ich decyzja powinna być stwierdzona i wytłumaczona klarownie i precyzyjnie;
- odrzucają propozycję oceny tekstu, jeśli czują się nieprzygotowani do jego oceny lub stwierdzą jakikolwiek konflikt interesów (w powiązaniu z Autorami lub reprezentowanymi przez nich instytucjami);
- pomagają Redakcji w podejmowaniu decyzji o przyjęciu tekstów do druku;
- wspierają Autorów w doskonaleniu ich prac. W tym celu formułują jasne uwagi i spostrzeżenia oraz proponują uwzględnienie prac, które nie były cytowane przez Autorów bądź nie zostały dostatecznie wykorzystane;
- powiadamiają Redakcję o wszelkich zaobserwowanych nieetycznych lub niepoprawnych zachowaniach/tezach/stwierdzeniach zawartych w artykule (także w retorycznej warstwie dowodzenia);
- traktują nadesłany tekst jako dokument poufny;
- podobnie jak cała Redakcja zobowiązują się do niewykorzystania niepublikowanych materiałów z przesłanego dzieła do własnych celów badawczych bez wyraźnej pisemnej zgody Autorów. Chronią też Autorów przed kradzieżą efektów ich pracy naukowej;
- anonimizują swoje notatki i komentarze, by umożliwić proces „podwójnie ślepej” recenzji.