U źródeł założycielskiego mitu polskiego romantyzmu, czyli jak jest zrobiona antologia „Walka romantyków z klasykami”
Abstrakt
Formuła „walki romantyków z klasykami” wciąż powraca w rozprawach historycznoliterackich dotyczących początków polskiego romantyzmu. Stefan Kawyn, twórca antologii Walka romantyków z klasykami, wydanej w 1963 r., szeroko wykorzystując batalistyczną metaforykę, przedstawił konfrontację dwóch prądów, odbywającą się w czasopismach, prywatnej korespondencji i wierszach. Legenda walki, sięgająca korzeniami trzeciej dekady XIX w., w pracy Kawyna została wzmocniona i wzbogacona o nowe egzemplifikacje. Niniejszy artykuł prezentuje, w jaki sposób skonstruowano tę antologię: w polu uwagi znajdują się problemy selekcji i organizacji materiału, struktura tomu, komentarze edytorskie.
Słowa kluczowe
walka romantyków z klasykami; klasycyzm; romantyzm; antologia
Bibliografia
Bar, Adam, Kumoszki na Parnasie, Kraków 1947.
Bystroń, Jan Stanisław, Literaci i grafomani z czasów Królestwa Kongresowego 1815−1831, Lwów 1938.
Chodakowski, Zorian Dołęga [właśc. Czarnocki, Adam], O Sławiańszczyźnie przed chrześcijaństwem, „Ćwiczenia Naukowe. Oddział Literatury” 1818, t. 2, s. 3−32.
Czwórnóg-Jadczak, Barbara, Klasycy i romantycy. Spór i dialog, Lublin 2012.
Dopart, Bogusław, Koncepcje poezji w okresie sporów przełomu romantycznego w Polsce (1818−1830), w: idem, Mickiewiczowski romantyzm przedlistopadowy, Kraków 1992.
Grabowski, Tadeusz, Krytyka literacka w Polsce w epoce pseudoklasycyzmu, Kraków 1918.
Jędrzejewski, Tomasz, Literatura w warszawskiej prasie kulturalnej pogranicza oświecenia i romantyzmu, Kraków 2016.
Kowal, Jolanta, Literackie oblicze „Dziennika Wileńskiego” (1805−1806 i 1815−1830), Rzeszów 2017.
Kuziak, Michał, Pejzaż myśli. Warszawa Chopina i początek polskiej nowoczesności, Warszawa 2020.
Mickiewicz, Adam, Listy. Część pierwsza. 1815−1829, w: idem, Dzieła, t. 14, oprac. M. Dernałowicz, E. Jaworska, M. Zielińska, Warszawa 1998.
Mickiewicz, Adam, Literatura słowiańska. Kurs czwarty, w: idem, Dzieła, t. 11, oprac. J. Maślanka, Warszawa 1998.
Mickiewicz, Adam, O krytykach i recenzentach warszawskich, w: idem, Dzieła, t. 5, oprac. Z. Dokurno, Warszawa 1996.
Mickiewicz, Adam, Pan Tadeusz, w: idem, Dzieła, t. 4, oprac. Z. J. Nowak, Warszawa 1995.
Pietraszko, Stanisław, Doktryna literacka polskiego klasycyzmu, Wrocław 1966.
Przybylski, Ryszard, Romantyzm jako przepaść klasyka, w: idem, Klasycyzm czyli Prawdziwy koniec Królestwa Polskiego, Warszawa 1983.
Pusz, Wiesław, Współistnienie romantyków z klasykami, czyli prawdziwy koniec polskiego oświecenia, w: Na przełomie Oświecenia i Romantyzmu. O sytuacji w literaturze polskiej lat 1793−1830, red. P. Żbikowski, Rzeszów 1999.
Stanisz, Marek, „Walka romantyków z klasykami”, czyli o dziejach pewnej metafory historycznoliterackiej, w: Między biografią, literaturą i legendą, red. M. Stanisz, K. Maciąg, Kraków 2010.
Stanisz, Marek, Wczesnoromantyczne spory o poezję, Kraków 1998.
Śniadecki, Jan, O pismach klasycznych i romantycznych, „Dziennik Wileński” 1819, t. 1, nr 1, s. 3−27.
Tradycja wynaleziona, red. E. Hobsbawm, T. Ranger, tłum. M. Godyń, F. Godyń, Kraków 2008.
Walka romantyków z klasykami, oprac. S. Kawyn, Wrocław 1963 [1960].
Wokół romantyzmu, wstęp, wybór i oprac. T. Waszak i L. Żyliński, Poznań 2016.
Zabielski, Łukasz, Meandry antyromantyczności. Kajetan Koźmian a romantycy polscy, Białystok−Kraków 2015.
Żbikowski, Piotr, „...bolem śmiertelnym ściśnione mam serce...”. Rozpacz oświeconych u źródeł przełomu w poezji polskiej w latach 1793−1805, Wrocław 1998.
Żbikowski, Piotr, Klasycyzm postanisławowski. Zarys problematyki, Warszawa 1999.
Żbikowski, Piotr, Poezja oświeceniowo-romantycznego przełomu (1792−1830). Próba periodyzacji, w: Na przełomie Oświecenia i Romantyzmu. O sytuacji w literaturze polskiej lat 1793−1830, red. P. Żbikowski, Rzeszów 1999.
Żbikowski, Piotr, W pierwszych latach narodowej niewoli. Schyłek polskiego oświecenia i zwiastuny romantyzmu, Wrocław 2007.
Uniwersytet Warszawski Polska
https://orcid.org/0000-0002-7304-2901
adiunkt w Instytucie Literatury Polskiej Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego. Autor m.in. Literatury w warszawskiej prasie kulturalnej pogranicza oświecenia i romantyzmu (Kraków 2016) oraz Czytania „Dziadów” w czterech częściach (Warszawa 2018). Redaktor i opiekun naukowy portalu Niewinni-czarodzieje.pl. Jego zainteresowania badawcze koncentrują się na literaturze pierwszej połowy XIX w., ze szczególnym uwzględnieniem romantyzmu i rokoka porozbiorowego. Kierownik projektu Kultura literacka polskiego rokoka lat 1795−1830 na tle europejskim, finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki, zarejestrowanego pod numerem 2016/23/D/HS2/01119, w ramach konkursu Sonata 12.
Wszystkie artykuły prezentowane na łamach „Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo” są publikowane w otwartym dostępie na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa wersja 3.0 (CC-BY) 
