Across the Genres. On the Need for Alternative ‘Literary Genetics’ of Drama
Abstract
The subject of the relevance of genre typology and consequently the functional role of periods in the historical and literary process as well as the time marks as closely related to the process of periodisation pose the key issue for the discussion on contemporary literature. It turns out that drama is the literary genre that is specifically prone to gradual genre erosion. This disintegration of its genological forms becomes particularly apparent at the turn of the 20th century due to the devaluation of the fundamental categories of the genre such as dialogues, characters or the plot. Later, in the 1950s it transforms into ‘anti-drama’ represented by the theatre of absurd only to develop into a formula of a ‘postdrama’ in the 1970s. Its poetics is determined by composition techniques including dominance of a moving image, heterogeneity of artistic style, non-literariness, and distortion that take their origin from various systems. Postdrama reveals itself as an intermedia, transmedia and transsystem category that goes beyond the literary genre, positioning itself somewhere at the interface between the language text, television genres, visual arts, and digital media.
Keywords
literary genre; drama; postdramatic; intermedia; transmedia; transsystem; digital media
References
Balbus, Stanisław, „Zagłada gatunków”, „Teksty Drugie” 1999, nr 6.
Balcerzan, Edward, W stronę genologii multimedialnej, „Teksty Drugie” 1999, nr 6.
Danek, Danuta, O polemice literackiej w powieści, Warszawa 1972.
Esslin, Martin, The Theatre of the Absurd, Garden City 1961.
Fuchs, Elinor, Śmierć postaci scenicznej, tłum. P. Konic, „Dialog” 1989, nr 11−12.
Geertz, Clifford, O gatunkach zmąconych (Nowe konfiguracje myśli społecznej), tłum. Z. Łapiński, w: Postmodernizm. Antologia przekładów, red. R. Nycz, Warszawa 1997.
Greenblatt, Stephen, Poetyka kulturowa: pisma wybrane, red. i wstęp K. Kujawińska-Courtney, Kraków 2006.
Grochowski, Grzegorz, Pamięć gatunków. Ponowoczesne dylematy atrybucji gatunkowej, Warszawa 2018.
Grochowski, Grzegorz, Tekstowe hybrydy, Wrocław 2000.
Jenkins, Henry, Kultura konwergencji: zderzenie starych i nowych mediów, tłum. M. Bernatowicz, M. Filiciak, Warszawa 2007.
Karasińska, Marta, Ja, Miasto. Szkice o (nie tylko) polskiej dramaturgii lat ostatnich, Poznań 2011.
Krajewska, Anna, Dramat i teatr absurdu w Polsce, Poznań 1996.
Krajewska, Anna, Dramat współczesny. Teoria i interpretacja, Poznań 2005.
Lehmann, Hans-Thies, Teatr postdramatyczny, tłum. D. Sajewska, M. Sugiera, Kraków 2004.
Popczyk-Szczęsna, Beata, Dramaturgia polska po 1989 roku, Katowice 2013.
Poschmann, Gerda, Der nicht mehr dramatische Theatertext. Aktuelle Bühnenstücke und ihre dramaturgische Analyse, Tübingen 1997.
Ratajczakowa, Dobrochna, Dramat z dramatem, w: eadem, W krysztale i w płomieniu. Studia i szkice o dramacie i teatrze, t. 1, Wrocław 2006.
Sendyka, Roma, Nowoczesny esej. Studium historycznej świadomości gatunku, Kraków 2006.
Sendyka, Roma, W stronę kulturowej teorii gatunku, w: Kulturowa teoria literatury. Główne pojęcia i problemy, red. M. P. Markowski, R. Nycz, Kraków 2006.
Sinko, Grzegorz, Postać sceniczna i jej przemiany w teatrze XX wieku, Wrocław 1988.
Słownik dramatu nowoczesnego i najnowszego, red. J.-P. Sarrazac, tłum. M. Borowski, M. Sugiera, Kraków 2007.
Szondi, Peter, Teoria nowoczesnego dramatu 1890−1950, tłum. E. Misiołek, Warszawa 1976.
Weiss, Peter, Notatki o teatrze faktu, tłum. M. Leyko, w: O dramacie. Od Sartre’a do Mrożka. Poetyki, manifesty, komentarze, red. E. Udalska, Warszawa 1997.
Wysłouch, Seweryna, Nowa genologia − rewizje i interpretacje, w: Polska genologia. Gatunek w literaturze współczesnej, red. R. Cudak, Warszawa 2009.
Adam Mickiewicz University in Poznań Poland
https://orcid.org/0000-0002-7348-9084
prof. zw. dr hab., literaturoznawca i teatrolog. Kierownik Pracowni Opery i Widowisk w Instytucie Filologii Polskiej UAM. Zajmuje się teorią teatru i dramatu, dramaturgią współczesną, teatrem i dramatem dla dzieci.
All articles presented on the pages of “Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo” ("Philological Studies. Literary Research”) are published in open access under a Creative Commons Attribution 3.0 PL (CC-BY) 
