Agon i arcydzieło. [„Pan Baron”] Adama Mickiewicza wobec „pokusy poetyckiej á la Słowacki”
Abstrakt
W artykule podjęte są kwestie dotyczące możliwych interpretacji niedokończonego poematu Adama Mickiewicza [Pan Baron] w świetle głównego motywu (tematu) tej pracy, tj. agonu jako sytuacji współzawodnictwa artystów. Drugim tropem badawczym są ujawnione w korespondencji Adama Mickiewicza z Józefem Bogdanem Zaleskim słowa, które mogłyby świadczyć o zainteresowaniu autora Dziadów sztuką poetycką Juliusza Słowackiego. Studium jest próbą interpretacji [Pana Barona] jako utworu opartego na wyrafinowanym koncepcie artystycznym, który sytuuje się w pewnej bliskości do kategorii ironii romantycznej.
Słowa kluczowe
Adam Mickiewicz; [Pan Baron]; Juliusz Słowacki; antagonizm wieszczów
Bibliografia
Bąk, Magdalena, Twórczy lęk Słowackiego: antagonizm wieszczów po latach, Katowice 2013.
Górski, Konrad, Wstęp, w: Suplement, w zb.: Słownik języka Adama Mickiewicza, red. K. Górski, S. Hrabec, t. 11, Wrocław 1983.
Kleiner, Juliusz, Satyra i humor w wierszach pisanych po „Panu Tadeuszu”, w: Studia inedita, oprac. J. Starnawski, Lublin 1964.
Krasowska, Patrycja, Humor niechciany. Wczesna twórczość Mickiewicza w ujęciu dawnych badaczy, „Pamiętnik Literacki” 2009, z. 1.
Kridl, Manfred, Antagonizm wieszczów: rzecz o stosunku Słowackiego do Mickiewicza, Warszawa 1925.
Makowiecka, Zofia, Mickiewicz w Colle`ge de France. Październik 1840 − maj 1844, Warszawa 1968.
Mickiewicz, Adam, Dzieła, red. Z. J. Nowak, Z. Stefanowska, Cz. Zgorzelski, t. 2 oprac. W. Floryan, przy wsp. K. Górskiego i Cz. Zgorzelskiego, Warszawa 1994.
Prussak, Maria, Poezja i dym, „Pamiętnik Literacki” 2005, z. 4.
Sądy współczesnych o twórczości Słowackiego (1826–1862), zbiór oprac. B. Zakrzewski, K. Pecold, A. Ciemnoczołowski, Wrocław–Warszawa–Kraków 1963.
Słowacki, Juliusz, Beniowski. Poema, oprac. A. Kowalczykowa, Wrocław 1996.
Szczeglacka-Pawłowska, Ewa, Romantyzm „brulionowy”, Warszawa 2015.
Szczeglacka-Pawłowska, Ewa, Barwa komiczna [Królewny Lali] Adama Mickiewicza. Od baśni Apulejusza z Madaury o Amorze i Psyche do „Duszeńki” Ippolita F. Bogdanowicza, „Napis” 2018, nr 2.
Szczeglacka-Pawłowska, Ewa, Wyrafinowany koncept. O miejscu [Królewny Lali] Adama Mickiewicza w historii literatury, „Roczniki Humanistyczne” 2019, t. LXVII, nr 1.
Szmydtowa, Zofia, Czynniki gawędowe w twórczości Mickiewicza, „Pamiętnik Literacki” 1948, nr 38.
Weintraub, Wiktor, Dwóch baronów: Mickiewiczowski „Pan Baron” i baron d’Eskstein, w: Mickiewicz − mistyczny polityk i inne studia o poecie, wybór i oprac. Z. Stefanowska, Warszawa 1998.
Weintraub, Wiktor, Poeta i prorok: rzecz o profetyzmie Mickiewicza, Warszawa 1998.
Wspomnienia o Adamie Mickiewiczu (opowiedziane najmłodszemu bratu) Marii Goreckiej, Kraków 1875.
Zan, Tomasz, Do fai, w: Miscellanea z lat 1800–1850, red. Cz. Zgorzelski, „Archiwum Literackie” 1963, nr 7.
Zgorzelski, Czesław, Uwagi edytorskie, w:A. Mickiewicz, Dzieła wszystkie, red. K. Górski, t. 1: Wiersze 1829–1855, oprac. Cz. Zgorzelski, Wrocław 1981.
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego Polska
https://orcid.org/0000-0001-8051-384X
dr hab., prof. Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Autorka monografii: Romantyczny homo legens. Zygmunt Krasiński jako czytelnik polskich poetów (2003) oraz Romantyzm „brulionowy” (2015).Współredaktorka naukowa książek: Zygmunt Krasiński. Pytania o twórczość (2005), Juliusz Słowacki − interpretacje i reinterpretacje (2011). Zainteresowania naukowe: historia literatury polskiej XIX w. (romantyzm), w szczególności liryka oraz dokumenty intymne epoki, utwory nieopublikowane za życia autorów (romantyzm „brulionowy”), historia poezji.
Wszystkie artykuły prezentowane na łamach „Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo” są publikowane w otwartym dostępie na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa wersja 3.0 (CC-BY) 
