Spory literackie Michała Bałuckiego
Abstrakt
Artykuł charakteryzuje wypowiedzi krytyczne Michała Bałuckiego, autora rozprawy O różnych modach w literaturze powieściowej (1894), dotyczące modernizmu oraz wypowiedzi przedstawicieli krytyki młodopolskiej formułowane w stosunku do twórczości Bałuckiego. Spór literacki przybiera najbardziej tragiczne zakończenie z możliwych. Kontekstem rozważań czyni autorka kategorię agonu literackiego, która okazuje się interesująca przy próbie opisu dokonań artystycznych ostatniej dekady życia i twórczości krakowskiego komediopisarza.
Słowa kluczowe
Michał Bałucki; agon literacki; literatura schyłku XIX wieku
Bibliografia
*** [Adam Krechowiecki], Z teatru, „Gazeta Lwowska” 1886, nr 238.
*** [Adam Krechowiecki], Teatr krakowski, „Przegląd Polski” 1896, t. 119, nr 356.
(g.) [?], Przegląd teatralny, „Krytyka” 1899, nr 8.
Bałucki, Michał, Szwaczki [rękopis nr 6032], Archiwum Artystyczne i Biblioteka Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie, k. 5.
Bałucki, Michał, O różnych modach w literaturze powieściowej, „Tygodnik Ilustrowany” 1894, nr 49–51.
Bałucki, Michał, Teatr dawny a dzisiejszy, „Przegląd Polityczny, Społeczny i Literacki” 1894, nr 16.
Bałucki, Michał, Sardou czy Ibsen?, wstęp M. Piekut, „Pamiętnik Teatralny” 1996, nr 1–2.
Bartoszewicz, Kazimierz, Michał Bałucki, Kraków 1902.
Bogusławski, Władysław, Na scenie i na estradzie, „Tygodnik Ilustrowany” 1898, nr 19.
Budrewicz, Tadeusz, Dwa jubileusze i pogrzeb, w: Świat Michała Bałuckiego, red. idem, Kraków 2002.
Chmielowski, Piotr, Historia literatury polskiej, t. 6, Warszawa 1900.
Ciechowicz, Jan, Dlaczego Michał Bałucki popełnił samobójstwo?, „Pamiętnik Teatralny” 1995, nr 3–4.
Czabanowska-Wróbel, Anna, Krytyka literacka w Młodej Polsce, w: Słownik polskiej krytyki literackiej 1764–1918. Pojęcia − terminy − zjawiska − przekroje, red. J. Bachórz,
G. Borkowska, T. Kostkiewiczowa, M. Rudkowska, M. Strzyżewski,Toruń–Warszawa 2016.
Flach, Józef, „Blagierzy”, „Przedświt” 1901, nr 8–9.
Grzymała-Siedlecki, Adam, Tadeusz Pawlikowski i jego krakowscy aktorzy, Kraków 1971.
Kempner, Gabryel, Przegląd teatralny, „Przegląd Tygodniowy Życia Społecznego, Literatury i Sztuki” 1898, nr 18.
Koneczny, Feliks, Teatr krakowski, „Przegląd Polski” 1899, t. 134, nr 401.
Korespondencja teatralna Michała Bałuckiego, wybór i oprac. D. Szczęsna, Warszawa 1981.
Lubowski, Edward, Przegląd teatralny, „Tygodnik Ilustrowany” 1894, nr 3.
Maciejewski, Janusz, Przedburzowcy. Z problematyki przełomu między romantyzmem a pozytywizmem, Kraków 1971.
Makowiecki, Andrzej Zdzisław, Młodopolski portret artysty, Warszawa 1971.
Michalik, Jan, Twórczość Ibsena w sądach krytyki polskiej 1875–1906, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1971.
Orzeszkowa, Eliza, Listy, t.1: Dwugłosy, oprac. J. Ujejski, L. Brunon Świderski, Warszawa–Grodno 1937.
Paczoska, Ewa, Krytyka literacka w pozytywizmie, w: Słownik polskiej krytyki literackiej 1764–1918. Pojęcia − terminy − zjawiska − przekroje, red. J. Bachórz, G. Borkowska, T. Kostkiewiczowa, M. Rudkowska, M. Strzyżewski, Toruń–Warszawa 2016.
Pavis, Patrice, Słownik terminów teatralnych, tłum., oprac. i uzupełnia S. Świontek, Wrocław–Warszawa–Kraków 1998.
Prokesch, Władysław, Sprawa kobiet, „Echo Muzyczne, Teatralne i Artystyczne” 1896, nr 2.
Rajchman, Aleksander, Przegląd dramatyczny, „Echo Muzyczne, Teatralne i Artystyczne” 1896, nr 23.
Ratajczakowa, Dobrochna, Nie do obrony?, w: Świat Michała Bałuckiego, red. T. Budrewicz, Kraków 2002.
Rydel, Lucjan, Z teatru, „Czas” 1900, nr 295.
Sobiecka, Anna, „Pamiętnik Munia” Michała Bałuckiego. „O-powieść” o artyście końca XIX wieku, w: Z problemów prozy − powieść o artyście, red. W. Gutowski, E. Owczarz, Toruń 2006.
Sobiecka, Anna, Bałucki na scenie 1867–1901, Słupsk 2007.
Sobiecka, Anna, O „Wędrownej muzie” Michała Bałuckiego, w: Zapomniany dramat, red. M. J. Olszewska, K. Ruta-Rutkowska, t. 1, Warszawa 2010.
St. [Stanisław Grudziński], Teatr, „Gazeta Narodowa” 1886, nr 238.
Struve, Henryk, Anachronizm ducha u obcych i u nas, „Biblioteka Warszawska” 1899, t. 2.
Stykowa, Maria Barbara, Legendarna inscenizacja Młodej Polski („Wnętrze” Maurice’a Maeterlincka w reżyserii Tadeusza Pawlikowskiego), w: Wśród mitów teatralnych Młodej Polski, red. I. Sławińska, M. B. Stykowa, Kraków–Wrocław 1983.
Szczepański, Ludwik, Teatr. Szwaczki, „Życie” 1897, nr 7.
Świętochowski, Aleksander, Liberum veto. Znaczenie ostatniej fali w sztuce, „Prawda” 1903, nr 43.
W. Pr. [Władysław Prokesch], Teatr, „Nowa Reforma” 1899, nr 243.
W. Pr. [Władysław Prokesch], Z teatru, „Nowa Reforma” 1900, nr 277.
Wł. M. [Władysław Maleszewski], Wieczory teatralne, „Biesiada Literacka” 1894, nr 3.
Wł. M. [Władysław Maleszewski], Wieczory teatralne, „Biesiada Literacka” 1897, nr 20.
Zacharska, Jadwiga, Filister w prozie fabularnej Młodej Polski, Warszawa 1996.
Zacińska, Maria, Repertuar Teatru Miejskiego w Krakowie 1893–1899, Warszawa 1977.
Zapolska, Gabriela, „Blagierzy” Michała Bałuckiego, „Słowo Polskie” 1901, nr 18.
Zapolska, Gabriela, Dzieła wybrane, t. 16: Szkice teatralne, red. T. Weiss, J. Skórnicki, Kraków 1958.
Akademia Pomorska w Słupsku Polska
https://orcid.org/0000-0001-5155-0393
dr hab., literaturoznawca i teatrolog, prof. Akademii Pomorskiej w Słupsku, autorka monografii poświęconych dramatopisarstwu Michała Bałuckiego: Michał Bałucki i teatr. Wybrane problemy i aspekty (2006), Bałucki na scenie 1867–1901 (2007), oraz monograficznych opracowań związanych z teatrem słupskim: Dzieje teatru w Słupsku 1945–2008. Zarys historyczno-dokumentacyjny (2009), Teatr w Słupsku. Instytucja artystyczna (2012), Teatr w Słupsku. Historie (o)powiedziane (2017). Jej zainteresowania badawcze skupiają się wokół historii teatru oraz dramatu polskiego XIX i XX w., najnowszej polskiej dramaturgii po 1989 r., a także zagadnień związanych z teatrem lokalnym oraz pograniczem badań teatralnych i transkulturowych.
Wszystkie artykuły prezentowane na łamach „Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo” są publikowane w otwartym dostępie na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa wersja 3.0 (CC-BY) 
