Alegorie Zagłady w „Tworkach” Marka Bieńczyka i „Wieku 21” Ewy Kuryluk
Abstrakt
This article is a combination of Robert Scholes and Walter Benjamin’s conception of allegory and the review of its role in the postmodern novels about Extermination. The author assumes that Scholes’s conception is a supplement to Benjamin’s conception adopted by Marek Bieńczyk and compares certain excerpts of the essay entitled Melancholia. About those who never find the loss, which are related to Benjamin’s allegory, with novels Tworki and Age 21. They include classical allegories which may be found in Cesare Ripa’s Iconology, as well as identity allegories connected with Jewish characters of the prose hiding on the Aryan side during the war or with the act of concealing their identity after the war. The allegory in novels by Bieńczyk and Kuryluk becomes the most important, yet not seen before, rhetorical figure.
Słowa kluczowe
postmodernizm; Holokaust; retoryka; powieść; fabulacja
Bibliografia
Benjamin, Walter. Konstelacje. Wybór tekstów, trans. Adam Lipszyc, Anna Wołkowicz. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2012.
Benjamin, Walter. Źródło dramatu żałobnego w Niemczech, trans. Andrzej Kopacki. Warszawa: Wydawnictwo Sic! 2013.
Bieńczyk, Marek. „Estetyka melancholii”. In Trzynaście arcydzieł romantycznych, ed. Elżbieta Kiślak, Marek Gumkowski. Warszawa: Instytut Badań Literackich Wydawnictwo, 1996.
Bieńczyk, Marek. Tworki. Warszawa: Wydawnictwo Sic!, 1999.
Bieńczyk, Marek. Melancholia. O tych, co nigdy nie odnajdą straty. Warszawa: Świat Książki, 2012.
Chmielewska, Katarzyna. „Klęska powieści? Wybrane strategie pisania o Szoa”. In Stosowność i forma. Jak opowiadać o Zagładzie?, ed. Michał Głowiński, Katarzyna Chmielewska, Katarzyna Makaruk, Alina Molisak, Tomasz Żukowski. Kraków: UNIVERSITAS, 2005, 258-264.
Cuber, Marta. Metonimie Zagłady. O polskiej prozie lat 1987-2012. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2013.
Kolek, Leszek. “The Fabulators”, Robert Scholes, New York 1967, Oxford University Press 1967, ss. X, 2 nlb., 180 : [recenzja], Pamiętnik Literacki, no. 65/1 (1974): 351-357.
Kuryluk, Ewa. Wiek 21, trans. Michał Kłobukowski. Warszawa: Wydawnictwo „Twój Styl”, 2005.
Kuryluk, Ewa. Frascati. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2009.
Lang, Berel. Nazistowskie ludobójstwo. Akt i idea, trans. Alina Ziębińska-Witek. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2006.
Langer, Lawrence L. Świadectwa Zagłady w rumowisku pamięci, trans. Marcin Szuster. Kraków 2015: Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma, 2015.
Lipszyc, Adam. Sprawiedliwość na końcu języka. Czytanie Waltera Benjamina. Kraków: UNIVERSITAS, 2012.
Man de, Paul. Ideologia estetyczna, trans. Artur Przybysławski. Gdańsk: słowo/ obraz terytoria, 2000.
Melchior, Małgorzata. Zagłada a tożsamość. Polscy Żydzi ocaleni na „aryjskich papierach”. Analiza doświadczenia biograficznego. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN, 2004.
Morawiec, Arkadiusz. Literatura w lagrze, lager w literaturze. Fakt – temat – metafora. Łódź: Wydawnictwo Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej, 2009.
Murdoch, Iris. Jednorożec, trans. Juliusz Kydryński. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1978.
Plato (1990). Kratylos, trans. Zofia Brzostowska. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL, 1978.
Podraza-Kwiatkowska, Maria. Symbolizm i symbolika w poezji Młodej Polski. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS, 1994.
Ripa, Cesare. Ikonologia, trans. Ireneusz Kania. Kraków: UNIVERSITAS, 2004.
Scholes, Robert. „Fabulatorzy”, trans. Ignacy Sieradzki, Pamiętnik Literacki, no. LXIII, 4 (1972): 251-269.
Scholes, Robert. The Fabulators. New York: Oxford University Press, 1967.
Ubertowska, Aleksandra. Świadectwo – trauma – głos. Literackie reprezentacje Holokaustu. Kraków: UNIVERSITAS, 2007.
Zaleski, Marek. Echa idylli w literaturze polskiej doby nowoczesności i później nowoczesności. Kraków: UNIVERSITAS, 2007.
Ziomek, Jerzy. Retoryka opisowa. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo, 2000.
Uniwersytet Śląski w Katowicach Polska
Wszystkie artykuły prezentowane na łamach „Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo” są publikowane w otwartym dostępie na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa wersja 3.0 (CC-BY) 
