[Zbiór łacińskich wierszy zatytułowany Septem sidera – kilka uwag na temat autorstwa, symboliki chrześcijańskiej i ikonografii]
Abstrakt
A collection of Latin poems titled Septem sidera was first published in Krakow in 1629 in the printing house of Franciscus Cezary. Jan Brożek (Ioannes Broscius), a celebrated scholar and professor at the Academy of Cracow, edited this book. Brożek was also the author of the preface and of the dedication to Pope Urban VIII. He claimed to have found the poems amidst the documents left by Nicolaus Copernicus. Jerzy Krókowski analysed these poems in his book De septem sideribus quae Nicolao Copernico vulgo tribuuntur (Cracow 1926). Krókowski argued that the poems contained distinctive features of parodia sacra that were practised in the seventeenth century. The scholar concluded that the cycle of Septem sidera was probably written within Jesuit circles. The author of this article completes Krókowski’s argumentation by paying attention to the presence of Christian symbolism and juxtaposing the Latin text with Jesuit iconography.
Słowa kluczowe
Nicolaus Copernicus; Ioannes Broscius; Jan Brożek; parodia chrześcijańska
Bibliografia
Biblia sacra iuxta Vulgatam versionem, rec. et brevi apparatu instruxit Robertus Weber. Stuttgart: Württembergische Bibelanstalt, 1983.
Hipler, Franz. Des ermländischen Bischofs Johannes Dantiscus und seines Freundes Nikolaus Kopernicus geistliche Gedichte. Münster: Theissing'schen Buchhandlung, 1857.
Hipler, Franz. Spicilegium Copernicanum: Festschrift des historischen Vereins für Ermland zum vierhundertsten Geburstage des ermländischen Domherrn Nikolaus Kopernikus. Braunsberg: Eduard Peter, 1873.
Horatius, Quintus Flaccus. Opera, ed. Fridericus Klingner. Lipsiae: Bibliotheca Scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, 1970.
Hyginus. De Astronomia, ed. Ghislaine Viré. Stutgardiae et Lipsiae: Bibliotheca Scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, 1992.
Manilius, Marcus. Astronomica, ed. George P. Goold. Lipsiae: Bibliotheca Scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, 1985.
Melissi Melematum Piorum Libri VIII. Paraeneticorum II, Parodiarum II, Psalmi aliquot. Francofurti ad Maenum: Hieronymi Commelini Bibliopolo, 1586.
Michaelis Wudae Hendecasyllabi Bethlehemici ad cunas Christi in praesepi cubantis fusi. Cracoviae: Officina Typogr[aphica] Christophori Schedelii, 1641.
Nicolai Copernici Torunensis De revolutionibus orbium coelestium, libri sex. Accedit Georgii Ioachimi Rhetici de libris revolutionum Narratio prima cum Copernici nonnullis scriptis minoribus nunc primum collectis, ejusque vita. Varsaviae: Typis Stanislai Strąbski, 1854.
Parodiae morales H[enrici] Stephani, In poetarum vet[erum] Sententias celebriores. s.l.: Henricus Stephanus,1575.
Plinius Caecilius Secundus, Caius, Natural history, vol.1., with an Engl. transl. by Harris Rackham. Cambridge-London: The Loeb Classical Library, 1949.
Pontanus, Jacobus, Poeticarum institutionum libri tres. Eiusdem Tyrocinium poeticum. Ingolstadii: ex typographia Davidis Sartorii, 1594.
Septem sidera. Cracoviae: Officina Francisci Caesarii, s.a.
Septem sidera. Poemat religijny Mikołajowi Kopernikowi przypisywany, ed. I. Mikołajczyk, ks. M. Mróz. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2010.
Tacitus, Cornelius, Libri qui supersunt, vol. 2, fasc.1 Historiarum libros, ed. Henricus Heubner. Stutgardiae: Bibliotheca Scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana, 1978.
The Odes and Carmen Saeculare of Horace, trans. John Conington. London: Bell and Daldy, 1865.
Bandtke, Jerzy Samuel. Historya Biblioteki Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Kraków: Nakładem Ambrożego Grabowskiego, 1821.
Birkenmajer, Ludwik. Mikołaj Kopernik jako uczony, twórca i obywatel: w 450-tą rocznicę jego urodzin. Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 1923.
Bruchnalski, Wilhelm. „Kopernik jako uniwersalista i autor poematu `Septem sidera`”. In Mikołaj Kopernik. Księga zbiorowa. Lwów –Warszawa: Książnica Polska, 1924), 111-130.
Estreicher, Karol. Bibliografia polska, vol. 20. Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 1905.
Forstner, Dorothea OSB. Świat symboliki chrześcijańskiej, trans. W. Zakrzewska, P. Pachciarek, R. Turzyński. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1990.
Franke, Jan Nepomucen. Jan Brożek (J. Broscius), akademik krakowski 1585-1652. Kraków: Akademia Umiejętności,1884.
Górski, Konstanty Maria. Pisma literackie. Warszawa –Lublin [etc.]: Gebethner i Wolff, 1913.
Grzybowski, Stanisław. „Mikołaj Kopernik czyli Paradoksy Renesansu”. In Pisarze staropolscy. Sylwetki, vol.1. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, 407-437.
Kowalski, Jerzy. „Kopernik jako filolog i pisarz łaciński”. In Mikołaj Kopernik. Księga zbiorowa. Lwów-Warszawa: Książnica Polska, 1924, 179-186.
Krókowski, Jerzy. De "Septem sideribus", quae Nicolao Copernico vulgo tribuuntur. Cracoviae: Sumptibus Academiae Polonae Litterarum,1926.
Mikołajczyk, Ireneusz. “Poemat religijny Septem sidera Mikołajowi Kopernikowi przypisywany”. In W łacińskiej Polsce i cesarskim Rzymie. Studia classica i Neolatina IV. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2000, 57-63.
Wałęga, Stanisław. „Czy Kopernik był poetą – Spór o Septem sidera”. Rocznik Toruński no. 8 (1973):111-186.
Wasiutyński, Jeremi. Kopernik – twórca nowego nieba. Warszawa: J. Przeworski, 1938.
Uniwersytet Warszawski Polska
Wszystkie artykuły prezentowane na łamach „Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo” są publikowane w otwartym dostępie na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa wersja 3.0 (CC-BY) 
