„Pan Tadeusz”, czyli Księga niezamierzona
Abstrakt
Adam Mickiewicz’s Pan Tadeusz (in English: Sir Thaddeus, or the Last Lithuanian Foray), the national epic poem, was first published in June 1834. It was perceived as a very important book, the last great epic poem in European literature. Pan Tadeusz is undoubtedly a great literary masterpiece. In my opinion, the poem is not a book just like any other book.What could it mean? We might suppose it is a special kind of book − in fact, the Book. Traditionally, this term is associated with sacred books such as Bible, Koran or Talmud. Contemporary secular version (mentioned by Oswald Spengler, Stéphane Mallarmé, Jorge Luis Borges) shows the Book as the world, the whole or the infinity. Therefore, it is worth asking why Mickiewicz lapsed into silence. Is it possible that he wrote the Book and did not want to write books any more?
Słowa kluczowe
romantyzm polski; Adam Mickiewicz; Pan Tadeusz; Księga
Bibliografia
Banasiak, Bogdan. „Kulturowy topos Księgi (przyczynek do interpretacji)”. Humanistyka i Przyrodoznawstwo, no. 15 (2009).
Borges, Jorge Luis. Dalsze dociekania, trans. Andrzej Sobol-Jurczykowski. Warszawa: Prószyńscy i S-ka, 1999.
Borges, Jorge Luis. Fikcje, trans. Andrzej Sobol-Jurczykowski. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1972.
Borges, Jorge Luis. Księga piasku, trans. Zofia Chądzyńska. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1980.
Całek, Anita. „Jak napisać arcydzieło?”. In Pan Tadeusz. Poemat − Postacie − Recepcja, ed. Ewa Hoffmann-Piotrowska et Andrzej Fabianowski. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2016.
Citati, Pietro. Światło nocy. Wielkie mity w historii ludzkości, trans. Joanna Ugniewska. Warszawa: Czytelnik, 2003.
Dobrzycki, Stanisław. Rodowód Telimeny. Warszawa: Wydawnictwo Ultima Thule, 1934.
Eco, Umberto. Dzieło otwarte. Forma i nieskończoność w poetykach współczesnych, trans. Jadwiga Gałuszka, Lesław Eustachiewicz, Alina Kreisberg, Michał Oleksiak. Warszawa: Czytelnik, 1994.
Forstner, Dorothea. Świat symboliki chrześcijańskiej, trans. Wanda Zakrzewska, Paweł Pachciarek, Ryszard Turzyński. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1990.
Heidegger, Martin. Objaśnienia do poezji Ho¨lderlina, trans. Sława Lisiecka. Warszawa: Wydawnictwo KR, 2004.
Kleiner, Juliusz. Mickiewicz, vol. 2 Dzieje Konrada. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1998.
Kosiński, Józef Adam. „Książka w Soplicowie i Dobrzynie”. Acta Universitatis Wratislaviensis, no. 19 (1995).
Linde, Samuel Bogumił. Słownik języka polskiego, vol. 1. Warszawa: Drukarnia XX Pijarów, 1808.
Mallarmé, Stéphane. Oeuvres complètes, ed. Georges Jean-Aubry, Henri Mondor. Paris: Gallimard, 1945.
Mallarmé, Stéphane. Wybór poezji. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1980.
Mickiewicz, Adam. Dzieła, vol. 15 Listy, pars 2. Warszawa: Czytelnik, 2003.
Mickiewicz, Adam. Dzieła, vol. 4, ed. Zbigniew Jerzy Nowak.Warszawa: Czytelnik, 1998.
Mickiewicz, Adam. Pan Tadeusz. Warszawa: Książka i Wiedza, 1984.
Nawarecki, Aleksander. Mały Mickiewicz. Studia mikrologiczne. Katowice: Wydawnictwo
Uniwersytetu Śląskiego, 2003.
Ong, Walter. Oralność i piśmienność, trans. Józef Japola. Lublin: Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1992.
Otto, Rudolf. Świętość, trans. Bogdan Kupis. Warszawa: Wydawnictwo KR, 1999.
Peyre, Henri. Co to jest symbolizm?, trans. Maciej Żurowski. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1990.
Piechota, Marek. Od tytułu do „Epilogu”. Studia i szkice o „Panu Tadeuszu”. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2000.
Pigoń, Stanisław. „Pan Tadeusz”. Wzrost, wielkość i sława. Studium literackie, ed. 2. Warszawa: Wydawnictwo Rytm, 2001.
Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, ed. 3. Poznań–Warszawa: Pallotinum, 1982.
Schérer, Jacques. Le „Livre” de Mallarmé. Paris: Gallimard, 1957.
Słownik języka polskiego, ed.Witold Doroszewski, vol. 3.Warszawa: Wiedza Powszechna, 1961.
Spengler, Oswald. Zmierzch Zachodu, trans. Józef Marzęcki. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia, 2014.
Tomkowski, Jan. Opowieści Szeherezady. Warszawa: Iskry, 1989.
Tomkowski, Jan. Wojna książek. Biblioteka i historia literatury. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich, 2013.
Van Tieghem, Philippe. Główne doktryny literackie we Francji, trans. Maria Wodzyńska et Ewa Maszewska. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1971.
Weintraub, Wiktor. Poeta i prorok. Rzecz o profetyzmie Mickiewicza. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1982.
Witkiewicz, Stanisław. Mickiewicz jako kolorysta. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Biblioteka Polska”, 1929.
Zaleski, Józef Bohdan. Adam Mickiewicz podczas pisania i drukowania „Pana Tadeusza”. Paryż: Księgarnia Luksemburska, 1875.
Polska Akademia Nauk Polska
Wszystkie artykuły prezentowane na łamach „Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo” są publikowane w otwartym dostępie na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa wersja 3.0 (CC-BY) 
