Projekt Lovecraft. Losy marki Howarda Phillipsa Lovecrafta na polskim rynku książki
Abstrakt
W tekście zbadano recepcję wydawniczą dzieł Howarda Phillipsa Lovecrafta w Polsce, a szczególną uwagę poświęcono ich opracowaniu edytorskiemu. W analizowanym procesie wydzielono trzy okresy: wczesny (1981–1993), przejściowy (1994–2011) i dojrzały (od 2012). Każdy z nich był odbiciem wzrostu i jednocześnie transformacji autorskiej marki Lovecrafta. Wątpliwa jakość wydań z pierwszego okresu wskazuje na niski status pisarza.Wksiążkach z tych lat pojawia się mnóstwo błędów edytorskich, redaktorskich i translatorskich. Poziom edycji z drugiego etapu wyraźnie się podnosi, co sugeruje, że Lovecraft staje się rozpoznawalnym w Polsce autorem. Wydawcy podejmują kolejne próby rozpowszechniania jego marki wśród czytelników. Dochodzi do utowarowienia. Stopniowo popularność zyskuje też uniwersum Cthulhu. Wokresie trzecim książkowe edycje dzieł pisarza osiągają bardzo wysoką jakość, charakterystyczną dla najbardziej cenionych autorów. Jednocześnie wizerunek Lovecrafta zaczyna scalać się ze stworzonym przez niego uniwersum i finalnie staje się jego częścią. Sam pisarz zostaje z kolei sprowadzony do roli znaku towarowego.
Słowa kluczowe
rynek książki; H. P. Lovecraft; uniwersum Cthulhu; marka autora
Bibliografia
Antonik, Dominik, Autor jako marka, „Teksty Drugie” 2012, nr 6, s. 62–76.
Antonik, Dominik, Autor jako marka. Literatura w kulturze audiowizualnej społeczeństwa informacyjnego, Kraków 2014.
Bauman, Zygmunt, Socjologia, tłum. J. Łoziński, Poznań 1990.
Hojka, Bożena, Okładka książkowa z perspektywy komunikacyjnej, w: W poszukiwaniu odpowiedniej formy. Rola wydawcy, typografa, artysty i technologii w pracy nad książką, red. M. Komza, Wrocław 2012.
Houellebecq, Michel, H. P. Lovecraft. Przeciw światu, przeciw życiu, tłum. J. Giszczak, Warszawa 2020.
Joshi, S. T., H. P. Lovecraft. Biografia, tłum. M. Kopacz, Poznań 2010.
Kołyszko, Mikołaj, Groza jest święta. Mitologia literacka Howarda Phillipsa Lovecrafta i jej analiza dokonana antropologiczną metodą Claude’a Levi-Straussa, Szczecinek 2020.
Kołyszko, Mikołaj, Tak, Derleth nas oszukał – ale jednak był wielki, w: A. Derleth, Maska Cthulhu, tłum. R. Jarosiński, Kraków 2020.
Krzyńska-Nawrocka, Eliza, Glosy grozy, w: G. N. Smith, Sabat. Antologia, t. 2, red. S. Sokołowski, tłum. Ł. Orbitowski et al., Szczecinek 2021.
Kwaśna, Karolina, Potworne czy nienazwane? Szkice o polskich przekładach opowiadań Howarda Phillipsa Lovecrafta, Katowice 2021.
Lachman, Magdalena, Okładkowy stan posiadania (w literaturze najnowszej), „Teksty Drugie” 2012, nr 6, s. 101–117.
Luboń, Arkadiusz, Stuletnia weird fiction z Providence we współczesnej Polsce. Recepcja translatorska i konwencje przekładowe w tłumaczeniach prozy Howarda Phillipsa Lovecrafta na przykładzie polskich wersji opowiadania „Dagon”, „Tematy i Konteksty” 2018, nr 8 (13), s. 223–246.
Mikulski, Jakub, Howard Phillips Lovecraft: autor, dzieło i jego recepcja wydawnicza w Polsce. Zarys problematyki, „Studia o Książce i Informacji” 2013, nr 32, s. 31–43.
Narbutowicz, Przemysław, Sprzedać książkę po okładce. Techniki perswazji na okładkach książek literackich wydawanych w Polsce, Warszawa 2012.
Pilarczyk, Daria, Cel osiągnęli w 23 minuty i pobili rekord polskiego crowdfundingu! Rozmawiamy z wydawcą gry fabularnej Zew Cthulhu, która rozpaliła internet, rozm. przepr. K. Chwast, https://rozrywka.spidersweb.pl/zew-cthulhu-rpg-zbiorka-crowdfunding (d.d. 24.05.2023).
Płaza, Maciej, W przeddzień potwornego zmartwychwstania, w: H. P. Lovecraft, „Zgroza w Dunwich” i inne przerażające opowieści, tłum. M. Płaza, Poznań 2021.
Rewera, Mirosław, Fragmentaryzacja i autonomia autorytetu, w: Przemiany i wartości stylów życia w ponowoczesności, red. J. Daszykowska, M. Rewera, Warszawa 2010.
Rychlewski, Marcin, Książka jako towar, książka jako znak. Studia z socjologii literatury, Gdańsk 2013.
Zając, Michał, Leszczyński, Grzegorz, Książka i młody czytelnik. Zbliżenia, oddalenia, dialogi. Studia i szkice, Warszawa 2013.
Uniwersytet Wrocławski Polska
https://orcid.org/0000-0002-0170-3264
dr, Uniwersytet Wrocławski. Absolwent filologii polskiej na Uniwersytecie Wrocławskim. Na tej samej uczelni w 2016 r. obronił rozprawę doktorską Polska książka artystyczna po 1989 roku. O relacjach między tekstem literackim a wizualną formą dzieła. Od 2016 r. jest też pracownikiem Zakładu Książki Współczesnej i Edytorstwa w Instytucie Nauk o Informacji i Mediach Uniwersytetu Wrocławskiego. W swoich artykułach i wystąpieniach konferencyjnych podejmuje tematykę związaną ze współczesną sztuką książki, literaturą grozy, nowymi formami publikowania oraz grami i ich związkami z bibliologią. Interesują go także kwestie dotyczące wykorzystania nowych technologii w edukacji oraz innowacyjnych metod nauczania.
Wszystkie artykuły prezentowane na łamach „Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo” są publikowane w otwartym dostępie na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa wersja 3.0 (CC-BY) 
