Czy doświadczanie historii jest możliwe? Między “ciemną turystyką” a “przedsiębiorstwem Holokaust”. Przypadek Terezína
Abstrakt
The article focuses on the representation of Terezín (Theresienstadt) concentration camp in contemporary Czech literary, historical, and educational sources. We should treat the ways of presenting Terezín in Czech public space as a beginning of the discussion about the popular, mass need for “adapting” memory about past experiences to the abilities of a new recipient. The basis for the following considerations is the 2009 novel by Jáchym Topol, The Devil’s Workshop (original title: Chladnou zemí), that presents the process of the revitalization of Terezín concentration camp, which seems to be another stage of a theatricalization or reconstruction of memory. The fundamental question is: How far is it from the Topol’s utopian vision to the actual reality, full of commercialized or institutionalized memory?
Słowa kluczowe
obóz koncentracyjny w Terezínie; popmemory; współczesne przemiany pamięci o Holokauście; Warsztat diabła Jáchyma Topola
Bibliografia
Fantová, Jana, et Jan Palouček, eds. Ještě jsme ve válce. Příběhy 20. století. Praha: Post Bellum, Argo,Ú stav pro studium totalitních režimu, 2011.
Havlujová, Hana, et Jarislav Najbert et al., eds. Pamět’ a projektové vyučovánív dějepise.
Praha: Ústav pro studium totalitních režimu, 2014.
Hes, Milan. Promluvili o zlu. Holocaust mezi dějinami a paměti. Praha: Epocha, 2013.
Alexander, Jeffrey C. The meanings of social life. Oxford: Oxford University Press, 2003.
Jirchářová, Zuzana et al., eds. Ghetto Terezín, holokaust a dnešek: metodické modely s využitím filmových svědectví pro výuku na ZŠ a SŠ. Terezín: Památník Terezín, 2009.
Mandelartz Pascal, et Tony Johnston, eds. Thanatourism Case Studies in Travel to the Dark Side. Oxford: Goodfellow Publishers, 2016.
Němcová, Barbora. “Zkuste přežít Osvětim, láká autor únikové hry. Silné kafe a neúcta k obětem, reagují lidé.” Aktualně.cz, 26.01.2017, https://zpravy.aktualne.cz/domaci/posledni-sprcha-firma-laka-na-unikovou-hru-z-abora-v-osveti/r∼5184ed20e3b411e6bb11002590604f2e/?redirected=1523812269 (acc. 15.04.2018).
Official website of Terezín Memorial: https://www.pamatnik-terezin.cz/ (acc. 15.05.2018).
Official website of the project “Terezínian relay race:” http://www.terezinskastafeta.cz/ (acc. 15.05.2018), https://www.facebook.com/TerezinskaStafeta (acc. 15.05.2018).
Opráski sčeskí historje, http://historje.tumblr.com/ (acc. 15.04.2018).
Opráski sčeskí historje. F koztce. Praha: Grada Publishing, 2016.
Pamět’ národa, http://www.pametnaroda.cz/ (acc. 15.04.2018).
Tanaś, Sławoj. Tanatoturystyka. Od przestrzeni śmierci do przestrzeni turystycznej. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2013.
Topol Jáchym. The Devil’s Workshop, trans. Alex Zucker. London: Portobello Books, 2013.
Topol, Jáchym. Chladnou zemí. Praha: Torst, 2009.
Válková, Veronika. Terezínské ghetto: Tajemný vlak do neznáma. Praha: Grada 2013.
Ziębińska-Witek, Anna. “Estetyki reprezentacji śmierci w ekspozycjach historycznych.” In Obóz − muzeum. Trauma we współczesnym wystawiennictwie, eds. Małgorzata Fabiszak, Marcin Owiński. Kraków: Universitas, 2013, 29–48.
Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu Polska
Wszystkie artykuły prezentowane na łamach „Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo” są publikowane w otwartym dostępie na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa wersja 3.0 (CC-BY) 
