Anthem for Nerds: Stranger Things, or the Pop Culture 1980s in a Nutshell
Abstract
This article is devoted to the analysis of the TV series Stranger Things (2016– ) in the context of numerous allusions and references to literary, film, and musical works from the 1980s. The author of the paper shows that the Duffer brothers’ series is part of the retromania phenomenon present in contemporary popular culture. The nostalgic longing for adolescence and retro objects (such as walkmans, vinyls, cassettes) results, among others, from the accelerated pace of changes taking place in today’s world. Old-time music and film media are currently experiencing a renaissance, as we are looking for things that were permanent in the past. Stranger Things is almost like a guide to the 1980s, as the Duffer brothers are fascinated not only by the works of, inter alia, Stephen King, Steven Spielberg, and Wes Craven, but also by the then ways of spending free time with friends. The world in Stranger Things is also strange, bizarre, difficult to define, which may be one of the reasons why the story is so engaging.
Keywords
adolescence; 1980s; Matt Duffer; nostalgia; retromania; Ross Duffer; young adult television series; Stephen King; Steven Spielberg; Stranger Things
References
Aguirre-Sacasa, R. (prod.). (2017– ). Riverdale [serial telewizyjny]. CW.
Andrzejczak, K. (2012). Opowieści literackiej Ameryki. Zarys prozy Stanów Zjednoczonych od początków do czasów najnowszych. TAiWPN Universitas.
Asher, J. (2009). Trzynaście powodów (A. Górska, tłum.). Rebis. (wyd. oryg. 2007).
Boccaccio, G. (2002). Genealogia deorum gentilium: Manuscript, 1385–1387. University of Chicago. (wyd. oryg. 1472).
Borowiecki, A. (2020). Zmieniający się paradygmat opowiadania we współczesnych serialach grozy. Media – Kultura – Komunikacja Społeczna, 16(2), 11–20. https://doi.org/10.31648/mkks.6286.
Bowie, D. (1977). Heroes [piosenka]. W: Heroes [album muzyczny]. RCA.
Burge, C. M. (prod.). (1998–2006). Charmed [Czarodziejki] [serial telewizyjny]. WB.
Cameron, J. (reż.). (1984). The terminator [Terminator] [film]. Columbia Pictures.
Craven, W. (reż.). (1984). A nightmare on Elm Street [Koszmar z ulicy Wiązów] [film]. New Line Cinema.
Czapliński, P. (2014). Po co pop. Książki. Magazyn do Czytania, 2(13), 42–45.
Davis, G., Dickinson, K. (2004). Teen TV: Genre, consumption, identity. British Film Institute.
Demme, J. (reż.). (1991). The silence of the lambs [Milczenie owiec] [film]. Orion Pictures.
Donner, R. (reż.). (1985). The Goonies [Goonies] [film]. Warner Bros. Pictures.
Duffer, M., Duffer, R. (prod.). (2016– ). Stranger things [serial telewizyjny]. Netflix.
Ende, M. (2018). Niekończąca się historia (R. Wojnakowski, tłum.). Znak. (wyd. oryg. 1979).
Frost, M., Lynch, D. (prod.). (1990–1991). Twin Peaks [Miasteczko Twin Peaks] [serial telewizyjny]. ABC.
Frost, M., Lynch, D. (prod.). (2017). Twin Peaks: Season 3 [Miasteczko Twin Peaks. Sezon trzeci] [serial telewizyjny]. Showtime.
Fuller, B. (prod.). (2013–2015). Hannibal [serial telewizyjny]. NBC.
Gaines, W., Dodd, S. (prod.). (1989–1996) Tales from the crypt [Opowieści z krypty] [serial telewizyjny]. HBO.
Garth, J., Spelling, T., Chessler, M., Alberghini, C. (prod.). (2019). BH90210 [serial telewizyjny]. Fox.
Gygax, G., Arneson, D. (1974). Dungeons and dragons. TSR.
Henson, J. (reż.). (1986). Labyrinth [Labirynt] [film]. Tri-Star Pictures.
Hooper, T. (reż.). (1982). Poltergeist [Duch] [film]. MGM.
Jakubowiak, M. (2017, l). Słonecznik, powtórz, tęcza, pamiętaj. Dwutygodnik, 224. Pobrane 10 stycznia 2021 z: https://www.dwutygodnik.com/artykul/7466-slonecznik-powtorz-tecza-pamietaj.html .
King, S. (2017). Carrie (D. Górska, tłum.). Albatros. (wyd. oryg. 1974).
King, S. (2002). Cztery pory roku (Z. A. Królicki, tłum.). Albatros (wyd. oryg. 1982).
King, S. (2019). To (R. Lipski, tłum.). Albatros. (wyd. oryg. 1986).
Kostecka, W., Mik, A., Skowera, M. (2018). Słowo wstępne. W: W. Kostecka, A. Mik, M. Skowera (red.), Łapacz snów. Studia o twórczości Neila Gaimana (s. 9–21). Wydawnictwo Naukowe i Edukacyjne SBP.
Kostyra, K. (2020). Uwaga, pułapki na dzieci! Topografia nawiedzonego domu w Duchu Stevena Spielberga i Tobe’a Hoopera. Dzieciństwo. Literatura i Kultura, 2(1), 35–60. https://doi.org/10.32798/dlk.518.
Koziołek, R. (2020). Magowie. Made in Poland. Książki. Magazyn do Czytania, 1(40), 40–44.
Kryńska, E. (2017). Ekonomiczny kontekst problemu społecznego – przypadek prekariatu. Problemy Polityki Społecznej, 26, 13–26.
Kubale, A. (1984). Dziecko romantyczne. Szkice o literaturze. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo PAN.
Kyzioł, A. (2019). Dorosłe seriale dla nastolatków. Polityka, 28, 82–84.
Lauper, C. (1984). Time after time [piosenka]. W: She’s so unusual [album muzyczny]. Epic.
Madonna. (1984). Material girl [piosenka]. W: Like a virgin [album muzyczny]. Sire, Warner Bros.
Maj, K. M. (2015). Allotopie. Topografia światów fikcjonalnych. TAiWPN Universitas.
Marcela, M. (2018). Stranger Things, czyli kobiety i potwory. Teksty Drugie, 5, 257–275.
Melzer, P. (2006). Alien constructions: Science fiction and feminist thought. University of Texas Press.
Millard, K. (2007). Coming of age in contemporary American fiction. Edinburgh University Press.
Milton, J. (2011). Raj utracony (M. Słomczyński, tłum.). Zielona Sowa. (wyd. oryg. 1674).
Mittell, J. (2006). Narrative complexity in contemporary American television. The Velvet Light Trap, 58, 29–40. https://doi.org/10.1353/vlt.2006.0032.
Limahl. (1984). Neverending story [piosenka]. W: The Neverending Story soundtrack [album muzyczny]. EMI Group Limited.
Moseley, R. (2001). The teen series. W: G. Creeber (red.), The television genre book (s. 41–43). British Film Institute.
Mróz, K. (2019, 5 lipca). Stranger Things 3 jest świetne. To młodzieżowa komedia grozy i zimnowojenny koszmar o „ruskich”. Gazeta Wyborcza. Pobrane 10 stycznia 2021 z: https://wyborcza.pl/7,90535,24966145,stranger-things-3-jest-swietne-to-mlodziezowa-komedia-grozy.html.
Muschietti, A. (reż.). (2017). It [To] [film]. Warner Bros. Pictures.
Muschietti, A. (reż.). (2019). It: Chapter Two [To. Rozdział 2] [film]. Warner Bros. Pictures.
Nacher, A. (2011). Remiks i mashup – o niełatwym współbrzmieniu dwóch cyberkulturowych metafor. Przegląd kulturoznawczy, 9(1), 77–89.
Napiórkowski, M. (2019). Kod kapitalizmu. Jak Gwiezdne wojny, Coca Cola i Leo Messi kierują twoim życiem. Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Paleczny, T. (2008). Socjologia tożsamości. Oficyna Wydawnicza AFM.
Patrick, S., Schwartz, J., Savage, S. (prod.). (2017– ). Dynasty [Dynastia] [serial telewizyjny]. The CW.
Petersen, W. (reż.). (1984). The neverending story [Niekończąca się opowieść] [film]. Warner Bros.
Pięczka, B., Kuniczuk-Trzcinowicz, A. (2006). Melodramat. W: T. Żabski (red.), Słownik literatury popularnej (s. 369–375, wyd. 2 popr. i rozsz.). Wydawnictwo UWr.
Prodeus, A. (2019, 13 lipca). Demontaż atrakcji: Stranger Things. Vogue. Pobrane 9 stycznia 2021 z: https://www.vogue.pl/a/demontaz-atrakcji-stranger-things.
Reitman, I. (reż.). (1984). Ghostbusters [Pogromcy duchów] [film]. Columbia Pictures.
Reiner, R. (reż.). (1986). Stand by me [Stań przy mnie] [film]. Columbia Pictures.
Reynolds, S. (2018). Retromania. Jak popkultura żywi się własną przeszłością (F. Łobodziński, tłum.). Kosmos. (wyd. oryg. 2011).
Romero, G. A. (reż.). (1985). Day of the dead [Dzień żywych trupów] [film]. United Film Distribution.
Schmidt Hissrich, L. (prod.). (2019– ). The Witcher [Wiedźmin] [serial telewizyjny]. Netflix.
Scott, R. (reż.). (1979). Alien [Obcy – ósmy pasażer Nostromo] [film]. 20th Century Fox.
Shapiro, E., Shapiro, R. (prod.). (1981–1989). Dynasty [Dynastia] [serial telewizyjny]. ABC.
Shelley, P. B. (1982). Prometeusz wyzwolony (L. Elektorowicz, tłum.). Wydawnictwo Literackie. (wyd. oryg. 1820).
Skowera, M. (2018). Pamięć – dzieciństwo – literatura dziecięca. Wokół Oceanu na końcu drogi Neila Gaimana. W: W. Kostecka, A. Mik, M. Skowera (red.), Łapacz snów. Studia o twórczości Neila Gaimana (s. 53–77). Wydawnictwo Naukowe i Edukacyjne SBP.
Slany, K. (2016). Orbis exterior w baśni magicznej i jego symbolika w Oblubienicy Tygrysa i Towarzystwie wilków Angeli Carter. W: W. Kostecka, M. Skowera (red.), Geografia krain zmyślonych. Wokół kategorii miejsca i przestrzeni w literaturze dziecięcej, młodzieżowej i fantastycznej (s. 269–286). Wydawnictwo SBP.
Socha, J. (2017). Nugat dla potwora. Dwutygodnik, 223. Pobrane 10 stycznia 2021 z: https://www.dwutygodnik.com/artykul/7458-nugat-dla-potwora.html?print=1.
Spielberg, S. (reż.). (1982). E.T. the extra-terrestrial [E.T.] [film]. Universal Pictures.
Star, D. (prod.). (1990–2000). Beverly Hills, 90210 [serial telewizyjny]. Fox.
Szmidt, O. (2017, 18 maja). Dlaczego obejrzałam wszystkie odcinki Trzynastu powodów. Czas Kultury. Pobrane 30 grudnia 2020 z: http://czaskultury.pl/czytanki/dlaczego-obejrzalam-wszystkie-odcinki-trzynastu-powodow/.
Szyłak, J., Konefał, S. J., Kaczor, K. (2012). Kino Nowej Przygody. Słowo/Obraz Terytoria.
The Clash. (1982). Should I stay or should I go [piosenka]. W: Combat rock [album muzyczny]. Epic.
The Police. (1983). Every breath you take [piosenka]. W: Synchronicity [album muzyczny]. A&M.
Trześniewska, A. (2013). Człowiek w sieci kultury instant. O powieści Dawida Kaina Za pięć rewolta. LiteRacje, 29(2), 59–63.
Wallace, T. L. (reż.). (1990). It [To] [serial telewizyjny]. ABC.
Whedon, J., Greenwalt, D. (prod.). (1998–2004). Angel [Anioł ciemności] [serial telewizyjny]. WB.
Yorkey, B. (prod.). (2017–2020) 13 reasons why [Trzynaście powodów] [serial telewizyjny]. Netflix.
University of Białystok Poland
https://orcid.org/0000-0002-7943-384X
Dariusz Piechota – PhD, works at the Faculty of Philology at the University of Białystok (Poland). Member of the Laboratory of Animal Studies – Third Culture, teacher at the School Complex No. 3 in Puławy. His research interests include literature of the second half of the 19th century, ecocriticism, animal studies, and the latest popular prose. Contact: darekpiechota@o2.pl.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Open Access Policy
All articles presented on the pages of ”Dzieciństwo. Literatura i Kultura” are published in open access under a Creative Commons license - Attribution 4.0 International (CC BY 4.0). It means that:
- they can be made available and quoted under the condition of explicit and clear indication of the author/authors of the referenced text;
- you cannot use legal or technological means that would limit others in using the text under the terms of the license.
More information: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/
